- مقدمه 1
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- اشاره 3
- فصل اول: شناسنامه 4
- اشاره 4
- مبارک ترین امام 5
- ولادت 5
- نام و القاب 6
- مدت عمر 6
- فرزندان 7
- مادر 7
- چهره 7
- فصل دوم: امامت 8
- خطبه کوکب درخشان 8
- مشعل تابان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- مراکز علمی 17
- اشاره 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- اشاره 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- اشاره 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- 4. شورش زید بن موسی 21
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- اشاره 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- عروسی مأمون 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 1. ابن سکّیت 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 2. ابن تیمیّه 42
- 4. مأمون الرشید 42
- حیله دشمنان 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- فصل نهم: شهادت 44
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- اشاره 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- عبادت امام 52
- زهد امام 52
- کرم امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- احسان به مردم 54
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- کمک در امر ازدواج 54
- همدردی با مردم 55
- لطف و محبّت به دوستان 55
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- مهر امام 58
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- فصل سوم: سیره علمی 59
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- عظمت علمی 61
- نبوغ علمی 62
- نمونه ای از علم امام 62
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- شبکه های ارتباطی 63
- نفی حکومت های ستمگر 64
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 66
- 1. نردبان ترقی 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- اشاره 67
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- هشدار به ستمگران 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- نیکی به والدین 72
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- مشورت 72
- سحرخیزی 73
- آرامش 73
- توکّل 73
- بردباری و مقاومت 74
- آرمان های انسانی 74
- راه تحقق آرزوها 75
- تسلط بر بی قراری 75
- در پیشگاه پروردگار 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- گواهی تاریخ 77
- عمل بدون دانش 77
- نرم خویی و سازش 77
- انتخاب هم نشین 78
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- علم و فروتنی 78
- خرد و ادب نیکو 79
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- زیانکاری گناه کاران 80
- سفارش به پرهیزکاری 80
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- یکرنگی 82
- تقوا 82
- دعا 83
- راه نجات 83
- صبر 84
- توبه 84
- فروتنی 84
- شکرگزاری 85
- انصاف 86
- پرهیز از شهوت ها 86
- بخشش 86
- طمع 87
- گمان بد 87
- پدران امت 88
- علوم امامت 88
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- محبت امام علی علیه السلام 89
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- اشاره 93
- آفتاب جود 94
- متن ادبی 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- جشن تولد 100
- دلیل حکمت حق 100
- شعر 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- فصل لبخند 102
- ماه جوان 102
- زیرنویس 103
- شرح دعای سفر 104
- متن ادبی 104
- روشنگر هدایت 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- شرح فراق 108
- بهار جوان شهید 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- همسر 116
- میوه دل رضوی 116
- شعر 117
- سخاوت تنها 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- غریب کاظمین 120
- مهربان نهم 120
- زیرنویس 121
- 1. شکوه 123
- حکایات 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 5. سفارش 129
- 4. کرامت 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام
اشاره
از دیدگاه اسلام فقر، نامطلوب و مذموم است و دولت اسلامی باید برای رشد اقتصادی و رفاه مردم تلاش کند. وجود طبقات مرفه و فقیر در جامعه ناهنجاری ها و مشکلات اجتماعی متعددی در پی دارد و دین، دنیا و ایمان مردم در معرض خطر قرار می گیرد. به همین علت دین مبین اسلام با انباشت ثروت در دست عده ای اندک، مخالف است.
در دوره حکومت عباسیان به ویژه در زمان مأمون درآمد دولت اسلامی سرشار و انبوه بود، لکن این ثروت عظیم صرف عیاشی و خوشگذرانی خلفا و اطرافیان آن ها می شد و از ثروت هایی که می بایست برای رشد و توسعه اقتصادی مردم به کار می رفت، «هزار و یک شب»ها ساختند.
عروسی مأمون
یک نمونه از اسرافکاری های حاکمان در این زمینه، ازدواج مأمون است. وی با پوران، دختر حسن بن سهل در سال 210 هجری ازدواج کرد. مهریه پوران یک میلیون دینار بود. مراسم زفاف در فم الصلح _ که لشکرگاه حسن بن سهل بود _ انجام گرفت و مخارج آن، در تاریخ کم سابقه است. یافعی در «مرآه الجنان» این چنین می نویسد: در آن روزها مأمون برای همراهان، که از لشکریان او بودند، پنجاه میلیون درهم خرج