- مقدمه 1
- اشاره 3
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- فصل اول: شناسنامه 4
- اشاره 4
- ولادت 5
- مبارک ترین امام 5
- نام و القاب 6
- مدت عمر 6
- مادر 7
- فرزندان 7
- چهره 7
- خطبه کوکب درخشان 8
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- اشاره 17
- مراکز علمی 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- اشاره 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- اشاره 20
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 4. شورش زید بن موسی 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- عروسی مأمون 22
- اشاره 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- 1. ابن سکّیت 25
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 4. مأمون الرشید 42
- 2. ابن تیمیّه 42
- فصل نهم: شهادت 44
- حیله دشمنان 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- اشاره 50
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- زهد امام 52
- عبادت امام 52
- کرم امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- احسان به مردم 54
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- کمک در امر ازدواج 54
- لطف و محبّت به دوستان 55
- همدردی با مردم 55
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- فصل سوم: سیره علمی 59
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- عظمت علمی 61
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- نمونه ای از علم امام 62
- نبوغ علمی 62
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- شبکه های ارتباطی 63
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- نفی حکومت های ستمگر 64
- اشاره 66
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 1. نردبان ترقی 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- اشاره 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- هشدار به ستمگران 71
- مشورت 72
- نیکی به والدین 72
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- آرامش 73
- سحرخیزی 73
- توکّل 73
- بردباری و مقاومت 74
- آرمان های انسانی 74
- در پیشگاه پروردگار 75
- راه تحقق آرزوها 75
- تسلط بر بی قراری 75
- دشمن شناسی 76
- اصرار بر گناه 76
- عمل بدون دانش 77
- نرم خویی و سازش 77
- گواهی تاریخ 77
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- انتخاب هم نشین 78
- علم و فروتنی 78
- خرد و ادب نیکو 79
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- سفارش به پرهیزکاری 80
- زیانکاری گناه کاران 80
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- تقوا 82
- یکرنگی 82
- راه نجات 83
- دعا 83
- توبه 84
- صبر 84
- فروتنی 84
- شکرگزاری 85
- انصاف 86
- بخشش 86
- پرهیز از شهوت ها 86
- گمان بد 87
- طمع 87
- پدران امت 88
- علوم امامت 88
- محبت امام علی علیه السلام 89
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- اشاره 93
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- متن ادبی 94
- آفتاب جود 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- دلیل حکمت حق 100
- جشن تولد 100
- شعر 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- فصل لبخند 102
- ماه جوان 102
- زیرنویس 103
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- روشنگر هدایت 104
- متن ادبی 104
- شرح دعای سفر 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- شرح فراق 108
- بهار جوان شهید 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- میوه دل رضوی 116
- همسر 116
- شعر 117
- سخاوت تنها 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- مهربان نهم 120
- غریب کاظمین 120
- زیرنویس 121
- حکایات 123
- 1. شکوه 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 5. سفارش 129
- 4. کرامت 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
در نقل دیگری آمده است: متوکل از این سخن وی سخت برآشفت و دستور داد زبان ابن سکّیت را از پشت سرش دربیاورند و در پی این شکنجه وحشیانه، روحش به دار بقا عروج کرد. (1)
بدیهی است گفتن این سخن در حضور متوکل عباسی که در دشمنی با اهل بیت علیه السلام زبانزد بود و هنوز هم بیدادهای وی در حق خاندان علوی فراموش نشده است، از قوّت ایمان و باور راستین او سرچشمه می گیرد.
وفات ابن سکّیت را 244 ه_ . ق ذکر کرده اند. (2)
مقام علمی
ثعلب، نحوی و لغوی دان معروف می گوید: اصحاب لغت و ادب، اتفاق نظر دارند که پس از ابن اعرابی، (3) کسی از ابن سکّیت عالم تر به لغت نیست. (4) ابن خلکان، از بعض ثقات زمان خود نقل می کند که: از پل بغداد، کتابی در لغت، چون کتاب اصلاح المنطق ابن سکّیت رد نشده است. (5)
نوشته های فراوانی داشت که اصلاح المنطق، الالفاظ، الاضداد المؤنث و المذکر و الطیر از شمار آنهاست. (6)
2. علی بن مهزیار اهوازی
از دانشمندان و فقیهان و محدثان والا و بلندمرتبه تشیع و اهل اهواز است.
1- معجم رجال الحدیث، ج 21، ص 139؛ اعیان الشیعه، ج 10، ص 306؛ بحارالانوار، ج 107، ص 261؛ وفیات الاعیان، ج 5، ص 344.
2- تاریخ اسلام، ج 19، ص 553؛ الکامل، ج 7، ص 91؛ سیر اعلام النبلاء، ج 12، ص 18.
3- ابوعبد الله محمد بن زیاد معروف به ابن اعرابی، اهل کوفه و عالم به علم لغت بود. ثعلب گوید: در مجلس علمی ابن اعرابی حاضر می شدم. بیش از صد نفر در آن مجلس حاضر می شدند و از وی می پرسیدند و او بدون مراجعه به کتابی پاسخ می داد. الاعلام زرکلی، ج 6 ، ص 131.
4- تاریخ اسلام، ج 19، ص 553.
5- اعیان الشیعه، ج 10، ص 306.
6- فهرست ابن ندیم، ص 79؛ اعیان الشیعه، ج 10، ص 306.