- مقدمه 1
- اشاره 3
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- فصل اول: شناسنامه 4
- اشاره 4
- مبارک ترین امام 5
- ولادت 5
- نام و القاب 6
- مدت عمر 6
- چهره 7
- مادر 7
- فرزندان 7
- خطبه کوکب درخشان 8
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- اشاره 17
- مراکز علمی 17
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- اشاره 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- اشاره 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- 4. شورش زید بن موسی 21
- اشاره 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- عروسی مأمون 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- 1. ابن سکّیت 25
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- 2. ابن تیمیّه 42
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 4. مأمون الرشید 42
- حیله دشمنان 44
- فصل نهم: شهادت 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- اشاره 50
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- کرم امام 52
- عبادت امام 52
- زهد امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- احسان به مردم 54
- کمک در امر ازدواج 54
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- لطف و محبّت به دوستان 55
- همدردی با مردم 55
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- فصل سوم: سیره علمی 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- عظمت علمی 61
- نبوغ علمی 62
- نمونه ای از علم امام 62
- شبکه های ارتباطی 63
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- نفی حکومت های ستمگر 64
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 66
- 1. نردبان ترقی 67
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- اشاره 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- هشدار به ستمگران 71
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- مشورت 72
- نیکی به والدین 72
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- توکّل 73
- سحرخیزی 73
- آرامش 73
- بردباری و مقاومت 74
- آرمان های انسانی 74
- راه تحقق آرزوها 75
- تسلط بر بی قراری 75
- در پیشگاه پروردگار 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- گواهی تاریخ 77
- عمل بدون دانش 77
- نرم خویی و سازش 77
- انتخاب هم نشین 78
- علم و فروتنی 78
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- خرد و ادب نیکو 79
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- زیانکاری گناه کاران 80
- سفارش به پرهیزکاری 80
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- یکرنگی 82
- تقوا 82
- راه نجات 83
- دعا 83
- صبر 84
- فروتنی 84
- توبه 84
- شکرگزاری 85
- پرهیز از شهوت ها 86
- انصاف 86
- بخشش 86
- گمان بد 87
- طمع 87
- علوم امامت 88
- پدران امت 88
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- محبت امام علی علیه السلام 89
- اشاره 93
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- آفتاب جود 94
- متن ادبی 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- جشن تولد 100
- شعر 100
- دلیل حکمت حق 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- فصل لبخند 102
- ماه جوان 102
- زیرنویس 103
- شرح دعای سفر 104
- روشنگر هدایت 104
- متن ادبی 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- شرح فراق 108
- بهار جوان شهید 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- همسر 116
- میوه دل رضوی 116
- شعر 117
- سخاوت تنها 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- مهربان نهم 120
- غریب کاظمین 120
- زیرنویس 121
- حکایات 123
- 1. شکوه 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 5. سفارش 129
- 4. کرامت 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 12. مناظره 132
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
فصل دوم: سیره اجتماعی
کمک در امر ازدواج
یکی از جوانان علوی، به کنیزی علاقه مند شد، لکن توانایی مالی نداشت که او را به همسری برگزیند. روزی نزد امام جواد علیه السلام رفت و راز دل خود را به ایشان گفت. امام علیه السلام فرمودند: صاحب این کنیز را بیاب تا کنیز را بخرم و به نکاح تو درآورم. جوان پس از مدتی پرس و جو، ناکام به نزد امام آمد. ایشان پرسیدند: آیا می دانی چه کسی او را خریده است؟ جوان گفت نه نمی دانم. حضرت فرمودند: حرکت کن. و او را به سوی خانه ای بردند و به او گفتند: داخل شو. جوان پس از ورود، چشمش به آن کنیز افتاد. حضرت فرمودند او را می شناسی؟ گفت: بله فرمودند او و همه آنچه در این خانه است از آنِ تو است.
احسان به مردم
احمد بن زکریا صیدلانی نقل می کند که مردی از اهالی سجستان به امام جواد علیه السلام گفت: یابن رسول اللّه! فدایت شوم؛ حاکم ما مردی دوستدار شما اهل بیت است و در دیوان او برای من مالیاتی سنگین مقرّر کرده اند، اگر صلاح بدانید برای او نامه ای بنویسید و سفارش کنید به من نیکی کند. امام جواد علیه السلام فرمود: من او را نمی شناسم. وی گفت: او از دوستان شماست. امام علیه السلام در نامه ای به وی نوشت:
اما بعد، رساننده این نامه از مرام تو، نزد من به نیکی یاد کرد. بدان عملی برای تو مفید است که نیک باشد. به برادرانت نیکی کن و بدان که خدای _ عزّ و جلّ _ حتّی از سنگینی یک ذرّه و به مقدار خردلی از تو سؤال می کند.