- مقدمه 1
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- اشاره 3
- فصل اول: شناسنامه 4
- اشاره 4
- مبارک ترین امام 5
- ولادت 5
- نام و القاب 6
- مدت عمر 6
- فرزندان 7
- چهره 7
- مادر 7
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- خطبه کوکب درخشان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- مراکز علمی 17
- اشاره 17
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- اشاره 19
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- اشاره 20
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 4. شورش زید بن موسی 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- اشاره 22
- عروسی مأمون 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 1. ابن سکّیت 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 2. ابن تیمیّه 42
- 4. مأمون الرشید 42
- 3. کمال الدین شافعی 42
- فصل نهم: شهادت 44
- حیله دشمنان 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- اشاره 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- کرم امام 52
- عبادت امام 52
- زهد امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- احسان به مردم 54
- کمک در امر ازدواج 54
- همدردی با مردم 55
- لطف و محبّت به دوستان 55
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- فصل سوم: سیره علمی 59
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- عظمت علمی 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- نبوغ علمی 62
- نمونه ای از علم امام 62
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- شبکه های ارتباطی 63
- نفی حکومت های ستمگر 64
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 66
- 1. نردبان ترقی 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- اشاره 67
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- هشدار به ستمگران 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- نیکی به والدین 72
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- مشورت 72
- سحرخیزی 73
- توکّل 73
- آرامش 73
- بردباری و مقاومت 74
- آرمان های انسانی 74
- راه تحقق آرزوها 75
- تسلط بر بی قراری 75
- در پیشگاه پروردگار 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- نرم خویی و سازش 77
- گواهی تاریخ 77
- عمل بدون دانش 77
- انتخاب هم نشین 78
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- علم و فروتنی 78
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- خرد و ادب نیکو 79
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- سفارش به پرهیزکاری 80
- زیانکاری گناه کاران 80
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- تقوا 82
- یکرنگی 82
- راه نجات 83
- دعا 83
- صبر 84
- توبه 84
- فروتنی 84
- شکرگزاری 85
- بخشش 86
- انصاف 86
- پرهیز از شهوت ها 86
- طمع 87
- گمان بد 87
- علوم امامت 88
- پدران امت 88
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- محبت امام علی علیه السلام 89
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- اشاره 93
- متن ادبی 94
- آفتاب جود 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- شعر 100
- جشن تولد 100
- دلیل حکمت حق 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- فصل لبخند 102
- ماه جوان 102
- زیرنویس 103
- شرح دعای سفر 104
- روشنگر هدایت 104
- متن ادبی 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- شرح فراق 108
- بهار جوان شهید 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- میوه دل رضوی 116
- همسر 116
- شعر 117
- سخاوت تنها 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- غریب کاظمین 120
- مهربان نهم 120
- زیرنویس 121
- 1. شکوه 123
- حکایات 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 4. کرامت 129
- 5. سفارش 129
- 8. آموزش مدارا 130
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
سیاه رویی برای خودشان، حاصلی به کف نیاوردند. حضرت امام جواد علیه السلام در این باره می فرماید: «آن که خدای تعالی پذیرا و قبول کننده تعهد اوست، هیچ گاه ضایع و تلف نمی شود؛ ولی آن کس که از خدا برید و به دیگری دل سپرد، خداوند نیز او را به دیگری وامی گذارد». (1) شاهد بر صدق فرمایش آن حضرت، رسوایی مأمون است در حیله هایی که برای تمایل امام جواد به دنیا و اهل آن و فسق و لهو به کار بُرد، اما هیچ یک از آنها، کمترین تأثیری در امام و ابهت او نداشت. (2)
یکرنگی
آدمی را خوشایند است که در منظر مردمان، به خودآرایی و جلوه گری بپردازد و افعال و رفتار نیک از خود نشان دهد، تا مگر در دیده دیگران مقبول افتد و دارای مقام و منزلت اجتماعی شود و در پی آن، مشکلات و موانع امور مادّی و دنیایی اش برطرف گردد؛ اما چون از دیدگاه مردمان خارج شد، زحمت خوش رفتاری و زندگانی طبق رضایت الهی را به کلی فراموش می کند و به پشت سر می اندازد. زشتی و نادرستی این صفت رذیله و این عادت ناپسند بر کسی پوشیده نیست و هم از این روست که اولیای الهی، همواره بندگان خدا را به یکرنگی و توجه به حضور در محضر پروردگار در همه احوال سفارش می فرمایند؛ چنان که حضرت امام جواد علیه السلام می فرماید: «آن گونه مباش که در آشکارا (و در منظر مردمان) دوست خدا باشی، اما در نهان (و دور از چشم دیگران) دشمن او به شمار آیی». (3)
تقوا
حضرت امام جواد علیه السلام در کلامی نغز می فرماید: «آن که درخت تقوا بکارد، میوه کام یابی برخواهد گرفت.» (4) همه ما آدمیان می دانیم که سفر پرخطری در پیش داریم و باید زاد و توشه گرد آوریم. خداوند بزرگ نیز در قرآن کریم، ما را به این رهنمون
1- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 345.
2- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 339.
3- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 341.
4- نگاهی گذرا بر زندگانی امام جواد علیه السلام، ص89.