- مقدمه 1
- اشاره 3
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- اشاره 4
- فصل اول: شناسنامه 4
- ولادت 5
- مبارک ترین امام 5
- مدت عمر 6
- نام و القاب 6
- فرزندان 7
- مادر 7
- چهره 7
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- خطبه کوکب درخشان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- اشاره 17
- مراکز علمی 17
- ترجمه کتب 18
- علوم رایج در آن زمان 18
- اشاره 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- اشاره 20
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- 4. شورش زید بن موسی 21
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- عروسی مأمون 22
- اشاره 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- 1. ابن سکّیت 25
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 4. مأمون الرشید 42
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 2. ابن تیمیّه 42
- حیله دشمنان 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- فصل نهم: شهادت 44
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- اشاره 50
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- زهد امام 52
- کرم امام 52
- عبادت امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- احسان به مردم 54
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- کمک در امر ازدواج 54
- لطف و محبّت به دوستان 55
- همدردی با مردم 55
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- فصل سوم: سیره علمی 59
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- عظمت علمی 61
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- نمونه ای از علم امام 62
- نبوغ علمی 62
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- شبکه های ارتباطی 63
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- نفی حکومت های ستمگر 64
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 66
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- اشاره 67
- 1. نردبان ترقی 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- هشدار به ستمگران 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- مشورت 72
- نیکی به والدین 72
- آرامش 73
- سحرخیزی 73
- توکّل 73
- آرمان های انسانی 74
- بردباری و مقاومت 74
- راه تحقق آرزوها 75
- در پیشگاه پروردگار 75
- تسلط بر بی قراری 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- عمل بدون دانش 77
- نرم خویی و سازش 77
- گواهی تاریخ 77
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- علم و فروتنی 78
- انتخاب هم نشین 78
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- خرد و ادب نیکو 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- سفارش به پرهیزکاری 80
- زیانکاری گناه کاران 80
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- یکرنگی 82
- تقوا 82
- دعا 83
- راه نجات 83
- توبه 84
- فروتنی 84
- صبر 84
- شکرگزاری 85
- پرهیز از شهوت ها 86
- انصاف 86
- بخشش 86
- گمان بد 87
- طمع 87
- پدران امت 88
- علوم امامت 88
- محبت امام علی علیه السلام 89
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- اشاره 93
- متن ادبی 94
- آفتاب جود 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- جشن تولد 100
- شعر 100
- دلیل حکمت حق 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- ماه جوان 102
- فصل لبخند 102
- زیرنویس 103
- روشنگر هدایت 104
- شرح دعای سفر 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- متن ادبی 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- بهار جوان شهید 108
- شرح فراق 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- همسر 116
- میوه دل رضوی 116
- سخاوت تنها 117
- شعر 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- مهربان نهم 120
- غریب کاظمین 120
- زیرنویس 121
- 1. شکوه 123
- حکایات 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 4. کرامت 129
- 5. سفارش 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
بهره دیگری که مأمون از ولایت عهدی حضرت رضا علیه السلام و دامادی ایشان و حضرت جواد علیه السلام می برد این بود که شیعیان دست از شورش برداشته، خلافت را در منطقه خودی ببینند، علاوه بر آن که مأمون می توانست از ایرانیان و شیعیان، که هواداران امام معصوم بودند، برای مقابله با اعراب و بنی العباس استفاده کند. (1)
چرایی ازدواج با «امّ الفضل»
هنگامی که «مأمون» خلیفه عباسی، امام رضا علیه السلام را به ولایت عهدی برگزید، وعده داد دختر خود «امّ الفضل» را به عقد امام محمدتقی علیه السلام در آورد. پس از شهادت امام رضا علیه السلام ، مأمون، امام جواد علیه السلام را به بغداد فرا خواند و در پی مناظراتی که بین «یحیی بن اکثم» و امام جواد علیه السلام برگزار کرد، سرانجام دختر خود را به ازدواج آن حضرت در آورد.
در این مورد، چند مسئله جای تأمل دارد:
1. هدف مأمون از ازدواج دخترش با امام جواد علیه السلام چه بود؟
_ زیر نظر داشتن امام؟
_ به لهو و لعب کشاندن امام؟
_ بر انگیختن اعتراض علویان؟
_ عوام فریبی؟...
2. قصد مأمون از برگزار کردن جلسه مناظره چه بود؟
_ امتحان کردن امام جواد؟
_ امتناع از تزویج در صورت ناتوانی از ارائه پاسخ و یا ...؟
3. چرا امام جواد _ علیه السلام _ این ازدواج را پذیرفت؟
_ پذیرشی مانند پذیرش ولایت عهدی امام رضا علیه السلام ؟
_ برای آسوده بودن از آزارهای دستگاه خلافت؟
1- الکامل فی التاریخ، ج 4.