- مقدمه 1
- اشاره 3
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- اشاره 4
- فصل اول: شناسنامه 4
- مبارک ترین امام 5
- ولادت 5
- مدت عمر 6
- نام و القاب 6
- مادر 7
- فرزندان 7
- چهره 7
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- خطبه کوکب درخشان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- راه حل مأمون 13
- فصل سوم: ازدواج 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- مراکز علمی 17
- اشاره 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- اشاره 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- اشاره 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 4. شورش زید بن موسی 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- عروسی مأمون 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- اشاره 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- 1. ابن سکّیت 25
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 4. مأمون الرشید 42
- 2. ابن تیمیّه 42
- حیله دشمنان 44
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- فصل نهم: شهادت 44
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- اشاره 50
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- کرم امام 52
- زهد امام 52
- عبادت امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- احسان به مردم 54
- کمک در امر ازدواج 54
- همدردی با مردم 55
- لطف و محبّت به دوستان 55
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- فصل سوم: سیره علمی 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- عظمت علمی 61
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- نمونه ای از علم امام 62
- نبوغ علمی 62
- شبکه های ارتباطی 63
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- نفی حکومت های ستمگر 64
- اشاره 66
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 67
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- 1. نردبان ترقی 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- هشدار به ستمگران 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- مشورت 72
- نیکی به والدین 72
- سحرخیزی 73
- آرامش 73
- توکّل 73
- آرمان های انسانی 74
- بردباری و مقاومت 74
- راه تحقق آرزوها 75
- در پیشگاه پروردگار 75
- تسلط بر بی قراری 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- نرم خویی و سازش 77
- عمل بدون دانش 77
- گواهی تاریخ 77
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- علم و فروتنی 78
- انتخاب هم نشین 78
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- خرد و ادب نیکو 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- سفارش به پرهیزکاری 80
- زیانکاری گناه کاران 80
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- یکرنگی 82
- تقوا 82
- راه نجات 83
- دعا 83
- توبه 84
- فروتنی 84
- صبر 84
- شکرگزاری 85
- بخشش 86
- پرهیز از شهوت ها 86
- انصاف 86
- طمع 87
- گمان بد 87
- پدران امت 88
- علوم امامت 88
- محبت امام علی علیه السلام 89
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- اشاره 93
- آفتاب جود 94
- متن ادبی 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- جشن تولد 100
- شعر 100
- دلیل حکمت حق 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- ماه جوان 102
- فصل لبخند 102
- زیرنویس 103
- شرح دعای سفر 104
- متن ادبی 104
- روشنگر هدایت 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- بهار جوان شهید 108
- شرح فراق 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- همسر 116
- میوه دل رضوی 116
- سخاوت تنها 117
- شعر 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- مهربان نهم 120
- غریب کاظمین 120
- زیرنویس 121
- 1. شکوه 123
- حکایات 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 4. کرامت 129
- 5. سفارش 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
سحرخیزی
تلاش، سخت کوشی، پشتکار و بهره گیری از همه فرصت ها برای تحقق اهداف فردی و اجتماعی، از عوامل تضمین کننده موفقیت است. بی تردید، همه کسانی که شیرینی دست یابی به مقاصدشان را چشیده اند، در بهره گیری از زمان __ به ویژه فرصت هایی که کارایی انسان را به طرز آشکاری افزایش می دهد __ غافل نبوده اند. اینان سحرخیزی و آغازیدن کار با نام و یاد خدا را از عوامل توفیق خود می دانند. امام جواد علیه السلام می فرماید: «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند: یا علی، هر سحر با نام خدا برخیز که خداوند در سحر برای امت من برکت قرار داده است». (1)
آرامش
انسان همواره تحت تأثیر عوامل اضطراب آور بوده است. ولی بشر امروز، در جامعه ای گسترده، پیچیده، پررقابت و به دور از معنویت، احساس رهاشدگی و تنهایی مضاعفی دارد و با فشارهای روانی غیر قابل تحمّلی روبه روست. از گام های اساسی برای کاهش و غلبه بر این وضعیت، پناه بردن به معنویّت حقیقی و اتصال به منبع لایزال الهی است؛ چنان که امام جواد علیه السلام فرموده اند: امیر مؤمنان علیه السلام خطاب به ابوذر می فرمایند: «به خدا سوگند اگر آسمان ها و زمین بنده ای را محاصره کند و او پرهیزکاری را پیش گیرد، خداوند راهی برای خروج او از تنگنا می گشاید. ای ابوذر، حق تو را آرام می کند و باطل تو را به وحشت می اندازد.» (2)
توکّل
احساس تنهایی و رهاشدگی، بیماری شایع جوامع امروزی است. سبب چنین عارضه ای هرچه باشد، نتیجه ای جز فشار روانی و ناکارآمدی فرد و اجتماع ندارد. توصیه اکید متخصصان برای بهبود این بیماری روانی، ورود به محدوده حمایتی خداوند و اعتماد به نفس و توکل به پروردگار است. باید با تلاش
1- سیره معصومان علیهم السلام ، ص 227.
2- سیره معصومان علیهم السلام ، ص 227.