- مقدمه 1
- اشاره 3
- بخش اول: شخصیت شناسی 3
- اشاره 4
- فصل اول: شناسنامه 4
- ولادت 5
- مبارک ترین امام 5
- مدت عمر 6
- نام و القاب 6
- فرزندان 7
- مادر 7
- چهره 7
- فصل دوم: امامت 8
- مشعل تابان 8
- خطبه کوکب درخشان 8
- امامت در سن کودکی 9
- رفع شبهه 11
- تکریم امام جواد علیه السلام از سوی علی بن جعفر 12
- فصل سوم: ازدواج 13
- راه حل مأمون 13
- چرایی ازدواج با «امّ الفضل» 14
- دلائل ازدواج 15
- بازگشت به مدینه 16
- اشاره 17
- فصل چهارم: اوضاع فرهنگی عصر امام جواد علیه السلام 17
- مراکز علمی 17
- علوم رایج در آن زمان 18
- ترجمه کتب 18
- الف) مخالفت بنی العباس با مأمون 19
- فصل پنجم: اوضاع سیاسی زمان امام جواد علیه السلام 19
- اشاره 19
- 1. قیام ابن طباطبا 20
- 2. قیام ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام 20
- اشاره 20
- ب) نهضت ها و شورش ها 20
- 4. شورش زید بن موسی 21
- 5. عبد الرحمان بن احمد 21
- 3. قیام محمد بن جعفر صادق علیه السلام 21
- ج) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام 21
- اشاره 22
- عروسی مأمون 22
- فصل ششم: اوضاع اقتصادی عصر امام جواد علیه السلام 22
- درآمد دولت 23
- فساد اجتماعی 24
- فصل هفتم: یاران امام جواد علیه السلام 25
- 1. ابن سکّیت 25
- 2. علی بن مهزیار اهوازی 27
- 3. ابراهیم بن مهزیار 31
- 4. احمد بن محمد بن عیسی 32
- 5. احمد بن محمد خالد برقی 35
- 1. ابن صبّاغ مالکی 41
- فصل هشتم: امام جواد علیه السلام در نگاه بزرگان و اندیشمندان 41
- 4. مأمون الرشید 42
- 3. کمال الدین شافعی 42
- 2. ابن تیمیّه 42
- خلفای عصر امام جواد علیه السلام 44
- حیله دشمنان 44
- فصل نهم: شهادت 44
- رفتار مأمون و معتصم با امام جواد علیه السلام 45
- مبارزه با تغییر قوانین اسلام 45
- طرح شهادت امام جواد علیه السلام 46
- شهادت مظلومانه 47
- زیارت حضرت جواد علیه السلام 47
- زیارت امام زمان (عج) از قبر جوادالائمه علیه السلام 48
- توسل به امام جواد علیه السلام 49
- اشاره 50
- بخش دوم: سیره شناسی 50
- مقام امام 51
- فصل اول: سیره فردی 51
- کرم امام 52
- زهد امام 52
- عبادت امام 52
- ثروت برای بخشش 53
- فصل دوم: سیره اجتماعی 54
- احسان به مردم 54
- کمک در امر ازدواج 54
- همدردی با مردم 55
- لطف و محبّت به دوستان 55
- پرداخت بدهی امام رضا علیه السلام 56
- عیادت و دلجویی از بیمار 56
- کمک مالی به مستمندان 57
- دستگیر محرومان 57
- سفارش امام جواد علیه السلام به نیکی کردن 58
- مهر امام 58
- مکتب تربیتی امام جواد علیه السلام 59
- فصل سوم: سیره علمی 59
- میراث علمی امام محمدتقی علیه السلام 60
- عظمت علمی 61
- شاگردان مکتب امام محمدتقی علیه السلام 61
- فضل بن شاذان، شاگرد امام جواد علیه السلام 61
- نمونه ای از علم امام 62
- نبوغ علمی 62
- فصل چهارم: سیره سیاسی 63
- شبکه های ارتباطی 63
- امام جواد علیه السلام و پاسخگویی به مأمون 63
- مکاتبات امام جواد علیه السلام 64
- نفی حکومت های ستمگر 64
- بخش سوم: اندیشه شناسی 66
- اشاره 66
- امام جوان؛ الگوی جوان 67
- اشاره 67
- 2. چسبیدن به خدا 67
- 1. نردبان ترقی 67
- 3. پرهیز از رفاقت با آدم بد 68
- 4. سه ویژگی برای رشد 69
- 5. ببین گوش دل به سوی که داری؟ 70
- کلماتی دیگراز جواد الائمه علیه السلام 71
- 6. نامه ای از امام جواد علیه السلام به ما 71
- هشدار به ستمگران 71
- اهمیت نیکی کردن به مردم 72
- مشورت 72
- نیکی به والدین 72
- سحرخیزی 73
- آرامش 73
- توکّل 73
- بردباری و مقاومت 74
- آرمان های انسانی 74
- در پیشگاه پروردگار 75
- راه تحقق آرزوها 75
- تسلط بر بی قراری 75
- اصرار بر گناه 76
- دشمن شناسی 76
- عمل بدون دانش 77
- نرم خویی و سازش 77
- گواهی تاریخ 77
- داوری و اظهار نظر ناآگاهانه 78
- علم و فروتنی 78
- انتخاب هم نشین 78
- گشاده رویی، ویژگی افراد بزرگوار 79
- خرد و ادب نیکو 79
- عوامل موفقیت و عدم پشیمانی 79
- سفارش به پرهیزکاری 80
- زیانکاری گناه کاران 80
- نتیجه هم نشینی با اشرار 81
- الگوی تقوا و پاک دامنی 81
- یکرنگی 82
- تقوا 82
- دعا 83
- راه نجات 83
- توبه 84
- فروتنی 84
- صبر 84
- شکرگزاری 85
- بخشش 86
- پرهیز از شهوت ها 86
- انصاف 86
- طمع 87
- گمان بد 87
- پدران امت 88
- علوم امامت 88
- محبت امام علی علیه السلام 89
- معیارهای برتری و نکته های آن 89
- اشاره 93
- بخش چهارم: متون ادبی 93
- آفتاب جود 94
- متن ادبی 94
- فصل اول: ولادت امام محمدتقی علیه السلام 94
- امام الهدی 95
- نورسیده 96
- یُمن وجود جواد 97
- ابن الرضا 99
- شعر 100
- جشن تولد 100
- دلیل حکمت حق 100
- آیینه آفرید تو را تا... 101
- ماه جوان 102
- فصل لبخند 102
- زیرنویس 103
- شرح دعای سفر 104
- متن ادبی 104
- روشنگر هدایت 104
- فصل دوم: شهادت امام محمدتقی علیه السلام 104
- سخاوت پرپر 105
- امام پاکی و نیکی 107
- بهار جوان شهید 108
- شرح فراق 108
- آیینه دار جمال الهی 109
- امام بخشندگی 110
- در هجوم بی امان اشک 111
- عزای کاظمین 112
- خورشید را تاب نیاوردند 113
- غربت نور در شهر تاریکان 114
- همسر 116
- میوه دل رضوی 116
- سخاوت تنها 117
- شعر 117
- سوز فراق 118
- یم کرامت 119
- مهربان نهم 120
- غریب کاظمین 120
- زیرنویس 121
- 1. شکوه 123
- حکایات 123
- 2. شبی که یک زندانی پرواز کرد 125
- 3. شیرینی یک عیادت 127
- 4. نان جو برایم بهتر است 128
- 4. کرامت 129
- 5. سفارش 129
- 7. خوی ضد استکباری 130
- 8. آموزش مدارا 130
- 6 . حق داری شاد باشی 130
- 10. ملاک پذیرفتن خواستگار 131
- 9. آراستگی مؤمن 131
- 11. پرواز سوی بهشت 132
- 12. مناظره 132
- بخش پنجم: ایده ها و موضوعات برنامه سازی 134
- بخش ششم: منبع شناسی 145
سیاه رویی برای خودشان، حاصلی به کف نیاوردند. حضرت امام جواد علیه السلام در این باره می فرماید: «آن که خدای تعالی پذیرا و قبول کننده تعهد اوست، هیچ گاه ضایع و تلف نمی شود؛ ولی آن کس که از خدا برید و به دیگری دل سپرد، خداوند نیز او را به دیگری وامی گذارد». (1) شاهد بر صدق فرمایش آن حضرت، رسوایی مأمون است در حیله هایی که برای تمایل امام جواد به دنیا و اهل آن و فسق و لهو به کار بُرد، اما هیچ یک از آنها، کمترین تأثیری در امام و ابهت او نداشت. (2)
یکرنگی
آدمی را خوشایند است که در منظر مردمان، به خودآرایی و جلوه گری بپردازد و افعال و رفتار نیک از خود نشان دهد، تا مگر در دیده دیگران مقبول افتد و دارای مقام و منزلت اجتماعی شود و در پی آن، مشکلات و موانع امور مادّی و دنیایی اش برطرف گردد؛ اما چون از دیدگاه مردمان خارج شد، زحمت خوش رفتاری و زندگانی طبق رضایت الهی را به کلی فراموش می کند و به پشت سر می اندازد. زشتی و نادرستی این صفت رذیله و این عادت ناپسند بر کسی پوشیده نیست و هم از این روست که اولیای الهی، همواره بندگان خدا را به یکرنگی و توجه به حضور در محضر پروردگار در همه احوال سفارش می فرمایند؛ چنان که حضرت امام جواد علیه السلام می فرماید: «آن گونه مباش که در آشکارا (و در منظر مردمان) دوست خدا باشی، اما در نهان (و دور از چشم دیگران) دشمن او به شمار آیی». (3)
تقوا
حضرت امام جواد علیه السلام در کلامی نغز می فرماید: «آن که درخت تقوا بکارد، میوه کام یابی برخواهد گرفت.» (4) همه ما آدمیان می دانیم که سفر پرخطری در پیش داریم و باید زاد و توشه گرد آوریم. خداوند بزرگ نیز در قرآن کریم، ما را به این رهنمون
1- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 345.
2- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 339.
3- سیره عملی اهل بیت علیهم السلام، ص 341.
4- نگاهی گذرا بر زندگانی امام جواد علیه السلام، ص89.