اهل بیت امام جواد
زندگانی سراسر افتخار پیامبر اسلام و ائمه ی هدی (صلوات الله علیهم اجمعین) از زوایای مختلف قابل بررسی است. روش تبلیغی معصومان علیهم السلام نیز مانند دیگر ابعاد زندگیشان اسوه و الگو به شمار می آید. وقتی از این زاویه زندگی این بزرگان را مورد مطالعه قرار می دهیم، خود را با وظیفه ای سنگین رو به رو می یابیم؛ زیرا این نورهای پاک لحظه ای از عمل به تکلیف و ابلاغ رسالت الهی غافل نبودند. در سیره ی تبلیغی امام جواد علیه السلام، موارد زیر مهم و در خور تامل می نماید:
تبلیغ از راه مناظره
اشاره
بارزترین نوع تبلیغ امام جواد علیه السلام مناظره است. مناظره های آن حضرت (که از نخستین روزهای امامتش آغاز شد) وی را در تثبیت جایگاه ولایت و امامت، هدایت حق جویان و آشکار ساختن سستی گفتار ستمگران یاری داد. آن حضرت به دو جهت در عرصه ی مناظره های علمی گام نهاد. نخست نیاز شیعیان که با توجه به سن اندک آن حضرت در پی کشف جایگاه معنوی اش بودند و دوم خواست مامون و معتصم که اندیشه ی خوار ساختن امام و اثبات الهی نبودن آگاهی های وی در سر می پروراندند. خلفا می کوشیدند با برپا ساختن مجالس مناظره امامان شیعه را رو در روی برخی از دانشمندان بنام زمان قرار دهند تا شاید از پاسخ پرسشی باز مانند و جایگاه معنویشان مورد تردید واقع شود.
اهداف امام در مناظره ها
اثبات امامت خود
امام جواد علیه السلام در این مناظره ها پیش از هر چیز در پی اثبات حقانیت خود بود. بر اساس گفته ی مورخان امام (با آن که هفت سال بیش نداشت) در یکی از محافل به سی پرسش پاسخ داد.