(مرگ و برزخ از دیدگاه قرآن و حدیث ( تفسیر موضوعی المیزان صفحه 70

شاهد بر اين‌كه مراد از ظالمين، مرتكبين همين ظلمهاي مذكور در آيه مي‌باشند اين است كه سبب عذاب ظالمين را يكي قول به غير حق دانسته و خود واضح است كه اين

عذاب دردناك ظالمين در غمرات موت (157)

كار، كار همان كساني است كه به دروغ به خدا افترا مي‌بندند و شركايي به او نسبت داده و يا حكم تشريعي و يا وحي دروغي را به او نسبت مي‌دهند.

و ديگر استكبار از پذيرفتن آيات خدا كه كار همان كس است كه گفته بود: «سَأُنْزِلُ مِثْلَ مآ اَنْزَلَ اللّهُ.» (93 / انعام)

امري كه در جمله: «اَخْرِجُوآا اَنْفُسَكُمُ،» است، امري است تكويني، زيرا به شهادت آيه: «وَ اَنَّهُ هُوَ اَماتَ وَ اَحْيا،» (44 / نجم) مرگ انسان مانند زندگيش در اختيار خود او نيست تا صحيح باشد به امر تشريعي مأمور به بيرون كردن جان خود شود، پس امر به اين‌كه «جان خود را بيرون كنيد!» امري تكويني است كه ملائكه يكي از اسباب آن است، حال با اين‌كه جان آدمي در اختيار خودش نيست و با اين‌كه اصولاً روح از جسمانيات نيست تا در بدن مادي جاي گيرد، بلكه سنخ ديگري از وجود را دارا است كه يك نحوه

(158) مرگ و برزخ

اتحاد و تعلقي به بدن دارد، چرا فرمود جانهايتان را از بدن بيرونم كنيد؟ مراد از آن قطع علاقه روح است از بدن، مي‌فرمايد: اي پيغمبر، اي كاش اين ستمكاران را مي‌ديدي در آن موقعي كه در شدايد مرگ و سكرات آن قرار مي‌گيرند و ملائكه شروع مي‌كنند به عذاب دادن ايشان در قبض روحشان و به ايشان خبر مي‌دهند كه بعد از مرگ هم در عذاب واقع شده و به كيفر قول به غير حق و استكبار از آيات خداوند دچار هوان و ذلت مي‌گردند.(1)

سؤال ملائكه موت درباره خدايان دروغين!

1- الـميـزان ج: 7، ص: 394.

سؤال ملائكه موت درباره خدايان دروغين! (159)