- پیشگفتار 1
- خدا و رسولش هم شاکرند! 3
- اشاره 3
- 1. شکر نعمت 3
- قدردانی از والدین 4
- برکات شکر 5
- اقسام شکر 6
- 2. دنیا و آخرت 7
- اشاره 7
- علت انتخاب سخنان امام هادی علیه السلام 7
- نگاه به دنیا 8
- تمدّن غربی سرابی بیش نیست! 10
- اشاره 11
- 3. آثار حلم و سفاهت 11
- معنای «حلم» در این حدیث 11
- عقلانیّت در اسلام و دیگر ادیان و مذاهب 12
- اهمیّت عقل از دیدگاه قرآن و روایات 13
- مصادیق محبّت و دلسوز 15
- دو اصل اساسی 15
- اشاره 15
- اشاره 15
- 4. محبّت و دلسوزی 15
- 2. محبّت و دلسوزی پیامبران 16
- 3. علاقه و دلسوزی علمای دین 16
- 1. دوستی و دلسوزی خداوند 16
- 4. دوستان انسان 17
- اتّحاد و همبستگی، رمز پیروزی 17
- نشانه های افراد باشخصیّت 19
- 5. از انسان های بی شخصیّت دوری کن! 19
- اشاره 19
- مصداق های دیگر حدیث 20
- نشانه های افراد بی شخصیّت 20
- اشاره 22
- 6. دنیا تجارت خانه است 22
- مشابهت های بازار و دنیا 23
- غریزه ای به نام حبّ ذات 27
- اشاره 27
- 7. خودراضی مباش 27
- نه افراط، نه تفریط 28
- پیامدهای ازخودراضی بودن 28
- 8. مقدّرات 30
- آینه تاریخ 30
- 1. مقدّرات قارون 30
- اشاره 30
- 2. مقدّرات قوم سبأ 31
- 3. مقدّرات طاغوت های عصر ما 32
- 1. مشکل به دست آوردن 33
- مشکلات مال و ثروت 33
- اشاره 33
- اشاره 33
- 9. معیار شخصیّت 33
- 3. مشکل هزینه کردن 34
- 4. مشکل ترک اموال 34
- 2. مشکل نگهداری 34
- 5. مشکل حساب وکتاب روز قیامت 35
- اعمال؛ ملاک شخصیّت در جهان آخرت 35
- نظام ارزشی اسلام 36
- مصائب مختلف دنیا 37
- اشاره 37
- 10. مصیبت صابر و بی صبر! 37
- چگونگی برخورد با مصیبت ها 38
- همه مشکل دارند! 38
- جامعه صابر و جامعه کم تحمّل 40
- نتایج دیگر صبر و استقامت 40
- 11. آمادگی برای ظهور حضرت مهدی (عج) 42
- اشاره 42
- شیعیان آماده باشند 43
- فواید انتظار فرج 43
- 12. شوخی آری، هزل نه! 45
- اشاره 45
- تفاوت هزل و شوخی 45
- معنای «هزل» 45
- شوخی مذموم و مزاح ممدوح 46
- اشاره 48
- 13. دور اندیشی 48
- اشاره 48
- دو نوع زندگی 48
- 1. روزمرّگی 49
- 2. آینده نگری 50
- اشاره 51
- حقیقت خشم و غضب 51
- 14. خشم بر زیردستان 51
- پیامدهای خشم و غضب 52
- راه فرار از غضب 52
- حکمت چیست؟ 55
- اشاره 55
- 15. حکمت 55
- فاعلیّت فاعل و قابلیّت قابل 56
- اشاره 59
- 16. بهترین ها و بدترین ها 59
- مبارزه با معلول یا علّت! 59
- بیان دیگری برای روایت 60
- اشاره 62
- مفاسد حسادت 62
- 17. حسادت و آثار آن 62
- ضررهای حسادت 63
- مبارزه با حسادت 64
- اشاره 65
- نهی از سوء ظن در قرآن و حدیث 65
- 18. زمان حسن ظن و هنگام سوء ظن 65
- حکمت تفصیل مورد بحث 66
- 19. از دیگران چه انتظاراتی داشته باشیم؟ 68
- گفتگوی امام هادی علیه السلام و متوکّل 68
- اشاره 68
- نکته ای دقیق درمورد روانشناسی 69
- 20. استقبال از نعمت های الهی 71
- دو مطلب بسیار مهم 71
- اشاره 71
- شکر نعمت نعمتت افزون کند 72
- نعمت نظام اسلامی 73
- خداوند حکیم است 73
- 21. لجاجت 74
- اشاره 74
- ارتباط لجاجت با گناهان دیگر 74
- نتیجه ترک لجاجت حضرت آدم علیه السلام 75
- ثمرات شوم لجاجت 75
- ثمره لجاجت ابلیس 76
- اشاره 77
- معنای «مکر» 77
- 22. مکر الهی 77
- ایمن از مکرالله! 78
- نمونه هایی از مبتلایان به عذاب الهی 79
- معنای «اسیر» 81
- اشاره 81
- 23. اسیران جهالت و نادانی 81
- اسیران هوای نفس 82
- 1. رضایت مخلوق در عرض رضایت خدا 84
- 24. اطاعت خالق یا رضایت مخلوق 84
- اشاره 84
- دموکراسی غربی و مردم سالاری اسلامی 85
- 2. رضایت خالق و خشم مخلوق 85
- اشاره 87
- تفسیر «مراء» 87
- 25. مراء و جدال 87
- جدال ممدوح و مذموم 88
- کدام راه؟ 90
- 26. مسیر یکتاپرستی 90
- اشاره 90
- نگاهی به تاریخ سه پیامبر بزرگ 91
- پیروی از حق در عصر و زمان ما 92
- 1. دوره فشرده اخلاق اسلامی 94
- 27. پنج رذیله اخلاقی 94
- اشاره 94
- 2. تفاوت خودبرتربینی با چند رذیله دیگر 95
- 3. خودبرتربینی، مانع تحصیل علم 95
- 5. تلاش فراوان برای مبارزه با رذایل اخلاقی 96
- 4. نادانی و بخل! 96
- تفسیر دیگران از فقر و غنا 97
- اشاره 97
- 28. فقر و غنا 97
- فقر و غنا از دیدگاه اسلام 98
- ساده زیستی بهترین راه مقابله با دشمن 98
- علل تیرگی روابط فرزندان و والدین 100
- اشاره 100
- 1. نگاه حقارت آمیز 100
- 29. پیامدهای عاقّ والدین 100
- اشاره 100
- 2. سخت گیری ها 101
- وظیفه رسانه ها و دیگران 102
- 30. ایّام، گناهی ندارند! 103
- اشاره 103
- انتساب گناه به روزها 104
- اشاره 107
- 31. چاپلوسی 107
- انگیزه متملّقان 107
- پیامدهای چاپلوسی 108
- اشاره 110
- 32. توبه نصوح 110
- تفسیر «توبه نصوح» 110
- نفاق، مشکل بزرگ انسان ها 111
- اشاره 113
- 33. عبادت شبانه 113
- راز اهمیت نماز شب 114
- اهمیّت رازونیاز در سحر 114
- راه قرب الی الله 115
- اشاره 116
- 34. مال حرام 116
- نکات چهارگانه 116
- ثمرات مال حرام 117
- مصرف وام برخلاف قرارداد 118
- فراوانی مال حرام در عصر و زمان ما 118
- جریمه های دیرکرد 118
- طرق دیگر کسب مال حرام 119
- مال حرام و محرومیّت از عبادت 119
- راز اهمیّت برخی زمان ها و مکان ها 120
- اشاره 120
- 35. دعا در اماکن مقدّس 120
- زمان های نحس 121
- شرافت کربلا 122
- 36. خدا را فقط به خاطر خودش عبادت کن 124
- اشاره 127
- پدران، مادران و فرزندان 127
- 37. نافرمانی فرزندان 127
- والدین در قرآن 128
- سخت گیری والدین 129
- 38. نماز شب 130
- اشاره 130
- اهمیّت نماز شب 130
- آثار نماز شب 131
- مذمّت پرخوری و پرخوابی 131
- برخورد با مرگ 133
- 39. یاد مرگ 133
- اشاره 133
- نتایج یاد مرگ 135
- مرگ خبر نمی کند! 135
- 40. تقوا و اطاعت 137
- اشاره 137
- تقوا عامل محبوبیّت 137
- اطاعت خالق آری، سخط او هرگز! 138
- محبوبیّت، عامل محافظت 138
- فهرست منابع و مآخذ 140
14. خشم بر زیردستان
اشاره
امام هادی علیه السلام فرمود: «اَلْغَضَبُ عَلی مَنْ تَمْلِکُ لُؤْمٌ؛ خشم وغضب بر زیردستان باعث ملامت و سرزنش است». (1)
مفهوم روایت این نیست که این کار درباره دیگران کار شایسته ای است، بلکه منظور آن است که درباره زیردستان وکسانی که بر آن ها سلطه داری و اختیارشان به دست توست، زشتی مضاعفی دارد.
حقیقت خشم و غضب
خشم، افروختگی و هیجان نفس است به گونه ای که قدرت تفکّر را تحت الشعاع قرار می دهد و همه قوا را بسیج کرده، در اختیار خود می گیرد و تبدیل به عامل خطرناکی همچون طوفان یا سیلاب یا حیوانی درنده یا شعله ای آتش می شود، و غالباً هم بعد از آن پشیمانی به وجود می آید.
1- بحارالانوار، ج 78، ص 370، ح 4.