- پیشگفتار 1
- 1. شکر نعمت 3
- خدا و رسولش هم شاکرند! 3
- اشاره 3
- قدردانی از والدین 4
- برکات شکر 5
- اقسام شکر 6
- اشاره 7
- علت انتخاب سخنان امام هادی علیه السلام 7
- 2. دنیا و آخرت 7
- نگاه به دنیا 8
- تمدّن غربی سرابی بیش نیست! 10
- اشاره 11
- 3. آثار حلم و سفاهت 11
- معنای «حلم» در این حدیث 11
- عقلانیّت در اسلام و دیگر ادیان و مذاهب 12
- اهمیّت عقل از دیدگاه قرآن و روایات 13
- دو اصل اساسی 15
- اشاره 15
- مصادیق محبّت و دلسوز 15
- اشاره 15
- 4. محبّت و دلسوزی 15
- 2. محبّت و دلسوزی پیامبران 16
- 3. علاقه و دلسوزی علمای دین 16
- 1. دوستی و دلسوزی خداوند 16
- اتّحاد و همبستگی، رمز پیروزی 17
- 4. دوستان انسان 17
- 5. از انسان های بی شخصیّت دوری کن! 19
- نشانه های افراد باشخصیّت 19
- اشاره 19
- نشانه های افراد بی شخصیّت 20
- مصداق های دیگر حدیث 20
- 6. دنیا تجارت خانه است 22
- اشاره 22
- مشابهت های بازار و دنیا 23
- اشاره 27
- 7. خودراضی مباش 27
- غریزه ای به نام حبّ ذات 27
- پیامدهای ازخودراضی بودن 28
- نه افراط، نه تفریط 28
- آینه تاریخ 30
- 8. مقدّرات 30
- 1. مقدّرات قارون 30
- اشاره 30
- 2. مقدّرات قوم سبأ 31
- 3. مقدّرات طاغوت های عصر ما 32
- اشاره 33
- مشکلات مال و ثروت 33
- 1. مشکل به دست آوردن 33
- اشاره 33
- 9. معیار شخصیّت 33
- 3. مشکل هزینه کردن 34
- 4. مشکل ترک اموال 34
- 2. مشکل نگهداری 34
- 5. مشکل حساب وکتاب روز قیامت 35
- اعمال؛ ملاک شخصیّت در جهان آخرت 35
- نظام ارزشی اسلام 36
- مصائب مختلف دنیا 37
- 10. مصیبت صابر و بی صبر! 37
- اشاره 37
- چگونگی برخورد با مصیبت ها 38
- همه مشکل دارند! 38
- جامعه صابر و جامعه کم تحمّل 40
- نتایج دیگر صبر و استقامت 40
- 11. آمادگی برای ظهور حضرت مهدی (عج) 42
- اشاره 42
- فواید انتظار فرج 43
- شیعیان آماده باشند 43
- اشاره 45
- معنای «هزل» 45
- 12. شوخی آری، هزل نه! 45
- تفاوت هزل و شوخی 45
- شوخی مذموم و مزاح ممدوح 46
- اشاره 48
- دو نوع زندگی 48
- اشاره 48
- 13. دور اندیشی 48
- 1. روزمرّگی 49
- 2. آینده نگری 50
- 14. خشم بر زیردستان 51
- اشاره 51
- حقیقت خشم و غضب 51
- راه فرار از غضب 52
- پیامدهای خشم و غضب 52
- 15. حکمت 55
- حکمت چیست؟ 55
- اشاره 55
- فاعلیّت فاعل و قابلیّت قابل 56
- اشاره 59
- مبارزه با معلول یا علّت! 59
- 16. بهترین ها و بدترین ها 59
- بیان دیگری برای روایت 60
- اشاره 62
- 17. حسادت و آثار آن 62
- مفاسد حسادت 62
- ضررهای حسادت 63
- مبارزه با حسادت 64
- 18. زمان حسن ظن و هنگام سوء ظن 65
- اشاره 65
- نهی از سوء ظن در قرآن و حدیث 65
- حکمت تفصیل مورد بحث 66
- گفتگوی امام هادی علیه السلام و متوکّل 68
- 19. از دیگران چه انتظاراتی داشته باشیم؟ 68
- اشاره 68
- نکته ای دقیق درمورد روانشناسی 69
- 20. استقبال از نعمت های الهی 71
- اشاره 71
- دو مطلب بسیار مهم 71
- شکر نعمت نعمتت افزون کند 72
- نعمت نظام اسلامی 73
- خداوند حکیم است 73
- اشاره 74
- ارتباط لجاجت با گناهان دیگر 74
- 21. لجاجت 74
- نتیجه ترک لجاجت حضرت آدم علیه السلام 75
- ثمرات شوم لجاجت 75
- ثمره لجاجت ابلیس 76
- اشاره 77
- معنای «مکر» 77
- 22. مکر الهی 77
- ایمن از مکرالله! 78
- نمونه هایی از مبتلایان به عذاب الهی 79
- 23. اسیران جهالت و نادانی 81
- اشاره 81
- معنای «اسیر» 81
- اسیران هوای نفس 82
- 24. اطاعت خالق یا رضایت مخلوق 84
- 1. رضایت مخلوق در عرض رضایت خدا 84
- اشاره 84
- دموکراسی غربی و مردم سالاری اسلامی 85
- 2. رضایت خالق و خشم مخلوق 85
- تفسیر «مراء» 87
- اشاره 87
- 25. مراء و جدال 87
- جدال ممدوح و مذموم 88
- 26. مسیر یکتاپرستی 90
- اشاره 90
- کدام راه؟ 90
- نگاهی به تاریخ سه پیامبر بزرگ 91
- پیروی از حق در عصر و زمان ما 92
- 27. پنج رذیله اخلاقی 94
- 1. دوره فشرده اخلاق اسلامی 94
- اشاره 94
- 2. تفاوت خودبرتربینی با چند رذیله دیگر 95
- 3. خودبرتربینی، مانع تحصیل علم 95
- 5. تلاش فراوان برای مبارزه با رذایل اخلاقی 96
- 4. نادانی و بخل! 96
- 28. فقر و غنا 97
- اشاره 97
- تفسیر دیگران از فقر و غنا 97
- فقر و غنا از دیدگاه اسلام 98
- ساده زیستی بهترین راه مقابله با دشمن 98
- اشاره 100
- 29. پیامدهای عاقّ والدین 100
- اشاره 100
- 1. نگاه حقارت آمیز 100
- علل تیرگی روابط فرزندان و والدین 100
- 2. سخت گیری ها 101
- وظیفه رسانه ها و دیگران 102
- 30. ایّام، گناهی ندارند! 103
- اشاره 103
- انتساب گناه به روزها 104
- 31. چاپلوسی 107
- اشاره 107
- انگیزه متملّقان 107
- پیامدهای چاپلوسی 108
- تفسیر «توبه نصوح» 110
- اشاره 110
- 32. توبه نصوح 110
- نفاق، مشکل بزرگ انسان ها 111
- 33. عبادت شبانه 113
- اشاره 113
- راز اهمیت نماز شب 114
- اهمیّت رازونیاز در سحر 114
- راه قرب الی الله 115
- 34. مال حرام 116
- اشاره 116
- نکات چهارگانه 116
- ثمرات مال حرام 117
- فراوانی مال حرام در عصر و زمان ما 118
- مصرف وام برخلاف قرارداد 118
- جریمه های دیرکرد 118
- طرق دیگر کسب مال حرام 119
- مال حرام و محرومیّت از عبادت 119
- اشاره 120
- 35. دعا در اماکن مقدّس 120
- راز اهمیّت برخی زمان ها و مکان ها 120
- زمان های نحس 121
- شرافت کربلا 122
- 36. خدا را فقط به خاطر خودش عبادت کن 124
- پدران، مادران و فرزندان 127
- 37. نافرمانی فرزندان 127
- اشاره 127
- والدین در قرآن 128
- سخت گیری والدین 129
- اشاره 130
- 38. نماز شب 130
- اهمیّت نماز شب 130
- آثار نماز شب 131
- مذمّت پرخوری و پرخوابی 131
- 39. یاد مرگ 133
- برخورد با مرگ 133
- اشاره 133
- مرگ خبر نمی کند! 135
- نتایج یاد مرگ 135
- 40. تقوا و اطاعت 137
- تقوا عامل محبوبیّت 137
- اشاره 137
- اطاعت خالق آری، سخط او هرگز! 138
- محبوبیّت، عامل محافظت 138
- فهرست منابع و مآخذ 140
کردیم؛ و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، به یقین از زیان کاران خواهیم بود». (1)
خداوند متعال هم توبه اش را پذیرفت و آن کلمات را به او تعلیم کرد و او نجات یافت.
ثمره لجاجت ابلیس
ابلیس برعکس او عمل کرد. پس از نافرمانی خداوند، راه لجاجت و خیره سری را در پیش گرفت و چون لجوج بود فقط بُعد مادّی حضرت آدم علیه السلام را که خلقت او از خاک بود، دید، (2) امّا از بعد
معنوی وی که دمیده شدن روح الهی در وی بود غافل شد.
لجاجت، با ابلیس کاری کرد که نه تنها توبه نکرد بلکه از خداوند خواست به او مهلت دهد که تا روز قیامت در گناه تمام افراد بشر شریک و سهیم شود! (قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ). (3)
اگر به عواقب سوء و خطرناک لجاجت بیندیشیم، لجاجت را به طور کامل کنار گذاشته و زندگی مان را شیرین خواهیم کرد.
* * *
1- سوره اعراف، آیه 23.
2- سوره حجر، آیه 33.
3- سوره حجر، آیه 36.