فرهنگ الفبایی امام هادی علیه السلام صفحه 452

در عصر متوکل، به سبب مسجد جامع و مناره ملویه ای که او بنا کرد، سامرّاء موقعیت ویژه ای یافت. به خصوص که این خلیفه تلاش زیادی در آباد کردن شهر و ساختن قصرها انجام داد.(1)

از هنگام انتقال خلافت به بغداد تا عصر حاضر، در منابع درباره سامرّاء سخن چندانی نیست و این شهر به سبب وجود مزار و مرقد عسکریین همچنان آباد و پابرجا مانده است. اما بر اساس گفته های سیاحان در عصر قاجار، این شهر دارای سه دروازه بود؛ یکی دروازه بغداد، دیگری دروازه شریعه (جایی که مردم از شط می توانند آب بردارند) و سومی دروازه قاعد که نام قبیله ای از عرب بود.(2)

ادیب الملک از کسانی است که در دوره قاجار این شهر را دیده و چنین می ستاید:

«هوای سامره چون بهشت است و خاکش عنبر سرشت. اکثر از سنگ ریزه هایش سلیمانی است و سبز و زرد و مرجانی، زیرا که از کثرت خوش هوا در آن دشت با صفا، سنگش بدان طریق مصفا شود».(3)

مولی علی بن الحسین اهوازی

(ثقه جلیل القدر)

حسین بن سعید بن حمّاد بن سعید بن مهران، ثقه جلیل القدر، از راویان حضرت رضا و حضرت جواد و هادی علیه السلام است. اصلش از کوفه می باشد؛ لکن با برادرش حسن به اهواز منتقل شد؛ سپس از آن جا به قم مهاجرت کرد، و در قم وفات یافت. سی کتاب تالیف

1- . همان، غلامحسین مصاحب، دایره المعارف فارسی، 1/1246.
2- . همان، ادیب الملک، سفرنامه ادیب الملک به عتبات، 103.
3- . همان منبع.