روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 103

ولايت و رهبري جامعه بزرگ اسلامي

در عصر اول اسلام ولايت امر جامعه اسلامي به دست رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله بود و خداي عزوجل اطاعت آن جناب را بر مسلمين و بر همه مردم واجب كرده بود و دليل اين ولايت و وجــوب اطاعت، صريــح قرآن است. «وَ أَطيعُوا اللّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ!» (92 / مائده)

و آيات بسياري ديگر كه هر يك بيان‌گر قسمتي از شؤون ولايت عمومي در مجتمع اسلامـي و يا تمامي آن شؤون است.

و بهترين راه براي دانشمندي كه بخواهد در اين باب اطلاعاتي كسب كند اين است كه نخست سيره رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله را مورد مطالعه و دقت قرار دهد، به طوري كه هيچ گوشه از زندگي آن جناب از نظرش دور نماند، آن گاه برگردد تمامي آياتي كه در مورد اخلاق و قوانين راجع به اعمال، يعني احكام عبادتي و معاملاتي و سياسي و ساير روابط ومعاشرات اجتماعي را مورد دقت قرار دهد، چون اگر از اين راه وارد شود دليلي از ذوق

ولايت و رهبري جامعه بزرگ اسلامي (191)

قرآن و تنزيل الهي در يكي دو جمله انتزاع خواهد كرد كه لساني گويا و كافي و بياني روشن و وافي داشته باشد، آن‌چنان گويا و روشن كه هيچ دليلي ديگر آن هم در يك جمله و دو جمله به آن گويائي و روشني يافت نشود.

در همين جا نكته ديگري است كه كاوش‌گر بايد به امر آن اعتنا كند و آن اين است كه تمامي آياتي كه متعرض مسأله اقامه عبادات و قيام به امر جهاد و اجراي حدود و قصاص و غيـره است خطاب‌هايش متوجه عموم مؤمنين است نه رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله به تنهائي، مانند آيات زير:

«وَ اَقيمُــــوالصَّلــــــــوةَ!» (43 / بقره)

«وَ اَنْفِقُوا فـي سَبيــلِ اللّهِ!» (195 / بقره)

«كُتِــبَ عَلَيْكُــمُ الصِّيــامُ!» (183 / بقره)