روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 108

اداره جامعه اسلامي بعد از رسول اللّه صلي‌الله‌عليه‌و‌آله (199)

مضمــون آيــه فــوق اســاس و زيربنــاي همـه شرايــع و احكــام الهــي اســت.

اولي الامر هر طايفه‌اي كه باشند، بهره‌اي از وحي ندارند و كار آنان تنها صادر نمودن آرايي است كه به نظرشان صحيح مي‌رسد و اطاعت آنان در آن آراء و در اقوالشــان بر مردم واجــب است، همان طــور كه اطاعت رســول در آرايش و اقوالش بر مــردم واجــب بود.

و وقتي ولي امر مي‌گويد: كتاب و سنت چنين حكم مي‌كنند قول او نيز حجتي است قطعي، چون فرض اين است كه آيه شريفه، ولي امر را مفترض الطاعه دانسته و در وجوب اطاعت از او هيچ قيد و شرطي نياورده، پس گفتار اولي الامر نيز بالاخره به كتاب و سنت برگشت مي‌كند.

از اين‌جا روشن مي‌شود كه اين اولي الامر - حال هر كساني كه بايد باشند ـ حق ندارنــد حكمي جديد غيــر حكم خــدا و رســول را وضــع كننــد و نيز نمي‌توانند

(200) روش‌هاي مديريت، برنامه‌ريزي و پيام‌رساني

حكمــي از احكام ثابـت در كتاب و سنت را نسخ نمايند.

غير از خدا و رسول هيچ كس حق جعل حكم ندارد، اما آن‌چه اولي الامر وظيفه دارند اين است كه رأي خود را در مواردي كه ولايتشان در آن نافذ است ارائه دهند و يا بگو در قضايا و موضوعات عمومي و كلي حكم خدا و رسول را كشف كنند.

لزوم عصمت و معصوم بودن اولي الامر

و جاي ترديد نيست در اين كه اين اطاعت كه در آيه: «اَطيعُوا اللّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِي الاَْمْرِ مِنْكُمْ...،» آمده، اطاعتي است مطلق و به هيچ قيد و شرطي مقيد و مشروط نشده و اين خود دليل است بر اين كه رسول امر به چيزي و نهي از چيزي نمي‌كند، كه مخالف با حكم خدا در آن چيز باشد، وگرنه واجب كردن خدا اطاعت خودش و اطاعت رسول را تناقضي از ناحيه خداي‌تعالي مي‌شد و موافقت تمامي اوامر و نواهي رسول با اوامر و نواهي خداي‌تعالي جز با عصمت رسول تصور ندارد و محقق نمي‌شود. اين سخن