روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 209

فرعون در روز قيامت پيشاپيش قوم خود مي‌آيد زيرا در دنيا او را پيروي كردند و در نتيجــه او به عنوان امــامـي از ائمه ضلالت، پيشوايشان شده بـود.

1- الميــــــزان ج :11 ص: 252 .

(398) روش‌هاي مديريت، برنامه‌ريزي و پيام‌رساني

در جاي ديگر قرآن نيز سخن از اين پيشوايان ضلالت آمده و فرموده: «وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً يَدْعُونَ اِلَي النّارِ!» (41 / قصص)

آمدن قيامت و پيشوا شدن فرعون براي قومش و رفتنشان در آتش آن قدر حتمي و يقينــي است كه گويا واقع شده و شنونده آن را انجام شده حساب مي‌كند.

خداي‌تعالي درباره عذاب قبل از قيام قوم فرعون فرموده: عرضه بر آتش مي‌شوند يعني صبح و شام آتش را به آنان نشان مي‌دهند و درباره عذاب روز قيامت آن‌ها فرموده: فرمان مي‌رسد كه آل فرعون را در شديدترين عذاب داخل سازيد!

«وَ بِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ!» كلمه ورد به معناي آبي است كه انسان و حيوانات تشنه به لب آن مي‌آينــد و از آن مي‌نوشند.

«وَاُتْبِعُوا في هـذِهِ لَعْنَـةً وَ يَـوْمَ الْقِيمَـةِ بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُودُ!» (99 / هود) يعني قوم فرعون امر فرعون را متابعت كردند، لعنت خدايي هم آنان را متابعت كرد و لعنت خدا عبارت است از دوري از رحمت او و رانده شدن از ساحت قرب او كه به صورت عذاب

بدترين مديريت تاريخ بشر (399)

غــرق تجسم يافت، ممكــن هم هست بگوييم: لعنت، حكمي است مكتوب از خداي‌تعالي در نامــه اعمالشان به اين‌كــه از رحمت الهــي دور باشنــد كه اثر ايــن دوري از رحمت، غــرق شدن در دنيا و معذب شــدن در آخرت بــاشد.