روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 32

متولــد و مشتــق شده باشـد، حال اين تولــد و اشتقاق به هر معنايــي كه اراده شــود.

و نيز اين معنا را نفي مي‌كنند كه براي خداي‌تعالي كفوي باشد كه برابر او در ذات و يا در فعل باشد، يعني مانند خداي‌تعالي بيافريند و تدبير نمايد و احدي از صاحبان اديان و غير ايشان قائل به وجود كفوي در ذات خدا نيست، يعني احدي از دين‌داران و بي‌دينان نگفته كه واجب الوجود عز اسمه متعدد است و اما در فعل يعني تدبير، بعضي قائــل به آن شده‌اند، مانند وثني‌ها كه براي خدايان خود الوهيت و تدبير قائل شدند، حــال چه خداي بشــري ماننــد فرعــون و نمرود كه ادعـاي الوهيــت كردنــد و چه غير بشري.

و اين معناي از كفو بودن در غير الهه مشركين نيز تصور دارد، نظير استقلالي كه بعضي براي موجودي از موجودات ممكن بپندارند، اين نيز مصداقي است براي كفو بودن، چون برگشت اين فرض نيز به اين است كه انسان بپندارد مثلاً فلان گياه خودش

هدف سوره توحيد (55)

مستقلاً بيماري ما را شفا مي‌دهد و در بهبودي از بيماريمان احتياجي به خداي‌تعالي نداريم، با اين كه گياه مذكور از هر جهتي محتاج به خداي‌تعالي است و آيه مورد بحث اين را نيز نفي مي‌كند.

خداي‌تعالي در ذاتش واحد است و چيزي شبيه به او نيست، نه در ذاتش و نه در صفــات و افعالش، پس ذات خداي‌تعالــي به ذات خود او و براي ذات خــود او است، بدون اين كه مستنــد به غير خودش باشــد و بــدون اين كه محتــاج به غيــر باشــد، به خـلاف غيــر خداي‌تعالــي كه در ذات و صفــات و افعال خود محتــاج خداي تعالايند و او است كه به مقتضــا و لياقــت ساحت كبريايي و عظمتــش موجودي را با صفــات و افعــال معين خلــق مي‌كند، پــس حاصــل مفــاد سوره اين اســت كه، خداي‌تعالــي

(56) روش‌هاي مديريت، برنامه‌ريزي و پيام‌رساني

را به صفت احديـت و واحديـت توصيف مي‌كند. (1)

هدف از خلقت مرگ و حيات

«اَلَّذي خَلَقَ‌الْمَوْتَ وَالْحَيوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَـلاً وَ هُوَ الْعَزيزُ الْغَفُورُ!»