روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 34

خداي‌تعالي‌در سوره «حَمْد» به‌بنده خود يادمي‌دهدكه چگونه‌حمدش گويد و چگونه ســزاوار است ادب عبوديت را در مقامي كه مي‌خواهد اظهار عبوديت كند، رعايت نمايد.

بــراي اين كه حمد توصيف است و خداي سبحان خود را از توصيف واصفان از بندگانــش منزه دانسته و فرموده: «سُبْحانَ اللّهِ عَمّا يَصِفُونَ ، اِلاّ عِبـادَ اللّـهِ الْمُخْلَصينَ ـ خدا منزه است از آن‌چه توصيفش مي‌كنند، مگر بندگان مخلص او.» (159 و 160 / صافات)

-59

آن‌چه كه ادب بندگي اقتضاء دارد، اين است كه بنده خدا پروردگار خود را به همان ثنائي ثنا گويد كه خود خدا خود را به آن ستوده و از آن تجاوز نكند، هم‌چنان كه در حديث مورد اتفاق شيعه و سني از رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله رسيده كه در ثناي خود مي‌گفت، پروردگارا من ثناء تو را نمي‌توانم بشمارم و بگويم، تو آن‌طوري كه بر خود ثنا كرده‌اي!

پس اين كه در آغاز سوره مورد بحث فرمود: «اَلْحَمْـدُ لِلّه» تا به آخر، ادب عبوديت را مي‌آموزد و تعليم مي‌دهد كه بنده او لايق آن نبود كه او را حمد گويد و فعلاً كه مي‌گويد، به تعليم و اجازه خود او است، او دستور داده كه بنده‌اش بگويد. (1)

1- الميزان ج :1 ص: 31 .

(60) روش‌هاي مديريت، برنامه‌ريزي و پيام‌رساني

شناخت اصول عبادت و بندگي و معارف و قوانين الهي

«اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم!»

«مــا را به ســوي صــراط مستقيـــم هدايــت فرمـــا!» (6 / فاتحه)