روش‌های مدیریت، برنامه‌ریزی وپیام رسانی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 46

«و كساني را كه در هر صبح و شام پروردگار خود را مي‌خوانند و جز رضاي او منظوري ندارند از خود طرد مكن و بدان كه از حساب ايشان چيزي بر تو و از حســاب تو چيــزي برايشان نيست كه آنان را از خود براني و در نتيجه از ستـم‌كـاران بشـوي!» (52 / انعام)

انتخاب مخاطبين و نشانه‌هاي صلاحيت آن‌ها (83)

درست اســت كه مسأله انــذار امري است عمومــي به شهادت اين كه مي‌فرمايد: «وَ اُوحِيَ اِلَيَّ هذَا الْقُرْءَانُ لاُِنْذِرَكُمْ بِه وَ مَنْ بَلَغَ!» (19 / انعام) الاّ اين كه ترس از قيامت در دل كساني كه از آن مي‌ترسند كمك مؤثري است براي قبول دعوت پيغمبر، زيرا همين ترس از عذاب دعوت وي را به فهمشان نزديك مي‌كند، از اين رو امر به انذار را اختصاص به همين‌ها داد، تا هم دعوت را تأكيد و تشديد كند و هم پيغمبر اكرم را تحريك نمايد كه درباره دعوت آنان مسامحه روا ندارد و آنان را با كساني كه از قيامت باك ندارند، به يك چشم ننگرد، بلكه اين‌طور اشخاص را در امر دعوت به عنايت بيشتري اختصاص دهد، زيرا موقف اينان به حق نزديك‌تر و اميد ايمان آوردنشان بيشتر است، بنابراين آيه شريفه مورد بحث و ساير آياتي كه امر عمومي به انذار مي‌كند، روي هم يك معنا را افاده مي‌نمايند و آن اين است كه عموم مردم را انذار كن وليكن كساني را كه از قيامت مي‌هراسند بيشتر!

(84) روش‌هاي مديريت، برنامه‌ريزي و پيام‌رساني

چون بناي دعوت ديني، براساس حشر و به‌پا داشتن ميزان نيك و بد و مجازات و پاداش است و اثر اين دعوت در اشخاص بر حسب تفاوت و شدت و ضعف احتمال حشر و مجازات مختلف مي‌شود.

آن‌چه از ظاهر سياق آيه برمي آيد و آيه بعدي هم آن را تأييد مي‌كند،

اين است كه مشركين معاصر رسول اللّه صلي‌الله‌عليه‌و‌آله از آن جناب توقع داشته و پيشنهاد مي‌كرده‌اند كه: اين يك مشت فقير و بي‌چاره‌اي كه دور خود جمع كرده‌اي، متفرق ساز! و از روي نخوت و غرور انتظار داشتند كه پيغمبرانشان اغنيا را دور خود جمع كرده، فقرا و بي نوايان را، با اين كه از صميم دل ايمان آورده‌اند از خود دور سازند.

مراد از «اَلَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَوةِ وَالْعَشِيِّ يُريدُونَ وَجْهَهُ،» (28 / كهف) مؤمنين هستند ،و اگر صريحا نفرموده: مؤمنين بلكه وصف آنان را كه همان دعاي صبح و شام و يا نماز صبح و شامشان است ذكر كرده براي اين بوده كه بفهماند ارتباط و

انتخاب مخاطبين و نشانه‌هاي صلاحيت آن‌ها (85)

دوستي‌شان نسبت به‌خداي‌تعالي در امري‌است‌كه‌جز خدا كسي در آن مداخله ندارد. (1)