مشخصات قرآن و تاریخ وحی و تنظیم و تفسیراز دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 24

وحي بدون واسطه در معراج رسول اللّه صلي‌الله‌عليه‌و‌آله (45)

- «سوگند به نجم! آن دم كه در كرانه افق براي غروب مي‌افتد، همنشين شما - پيامبر - از آن طريقي كه او را به هدف و غايت مطلوبش برساند، بيرون نشده، و در اعتقاد و رأيش از آن طريقه خطا نرفته است! و از روي هوا و هوس سخن نمي‌گويد، آن‌چه مي‌گويد به جز وحيي كه به او مي‌شود، نيست، اسراري است كه جبرئيل شديدالقوا به وي آموخته است، كسي كه به خاطر رأي و عقل كاملش بر چنين مقامي مسلط شده است، و در بلندترين افق جاي گرفته است، و در عين بلندي رتبه‌اش به خدا نزديك و نزديك‌تر شده است، او رسول را آن قدر بالا برد كه بيش‌از دو كمان و يا كمتر فاصله‌نماند، در آن‌جابودكه به‌بنده خود وحي كرد، آن‌چه را كه كرد، قلب پيامبر آن‌چه را كه ديده بود، صادق بود...!»

(46) مشخصات قرآن

مفهوم عبارات به كار رفته در آيات معارج

1 ـ «شَديدُالْقُوي»

مراد به شديد القوي به طوري كه گفته‌اند، جبرئيل است. چون خداي‌تعالي او را در كلام مجيدش به اين صفت ياد كرده و فرموده است: «اين قرآن سخن فرستاده‌اي است كريم، و داراي نيرو، كه نزد خداي ذي‌العرش منزلتي دارد،» (20 / تكوير) بعضي هم گفته‌اند: مراد به آن خود خداي سبحان است.

2 ـ «ذوُمِـــــرَّه»

مفهوم عبارات به كار رفته در آيات معراج (47)

منظور از ذومرة شدت و يا پختگي عقل و رأي است، و يا از ماده مرور گرفته شده است. البته آن‌هايي كه آيه را وصف جبرئيل دانسته‌اند، در نتيجه اين طور معنايش كرده‌اند كه - همان جبرئيلي كه در راه خدا شدت به خرج مي‌دهد، و يا آن جبرئيلي كه عقلي پخته دارد، و يا جبرئيلي كه به نوعي از رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله مرور و عبور مي‌كند، با اين‌كه خودش در هواست.

بعضي هم گفته‌اند: مراد به «ذُومِرَّة» خود رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله است، و اوست كه در مقابل دستورات الهي شديد و سخت است و يا داراي عقل و رأيي محكم است، و يا داراي نوعـي مرور و عبور است كه با داشتن آن مي‌تواند به معراج برود.