مشخصات قرآن و تاریخ وحی و تنظیم و تفسیراز دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 256

تحريـف يا فراموشي

(498) مشخصات قرآن

بحث ديگري وجود دارد كه آن را روايات «اِنْساء - از ياد بردن» گويند. اين روايات از طريق عامه درباره نسخ و انساء در قرآن وارد شده است، كه روايات تحـريف بـه معنـاي نقصـان و تغيير قـرآن را حمل بر آن نموده‌اند.

يكي از آن‌ها روايتي است كه از ابن عباس نقل كرده‌اند، كه گفت:

- از آن‌جائي كه بعضي از آن‌چه در شب بر رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله وحي مي‌شد، او در روز فراموش مي‌كرد، آيه - ما نَنْسَخْ مِنْ ايَةٍ اَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْها اَوْ مِثْلِها ـ (106 / بقره) نــازل گــرديــــــد.

از سعد بن ابي اوقاص روايت كرده‌اند كه وقتي آيه «ما نَنْسَخْ مِنْ ايَةٍ اَوْ نُنْسِها...» را «ما نَنْسَخْ مِنْ ايَةٍ اَوْ نُنْسِأها...،» قرائت كرد. شخصي اعتراض كرد كه سعيدبن مسيب

تحريف يا فراموشي (499)

آن را «اَوْ نُنْسِها» مي‌خواند، تو چرا چنين خواندي؟ سعد گفت: قرآن كه بر مسيب و خاندان او نازل نشده، مگر نشنيده‌اي كه خداي‌تعالي فرمايد: «سَنُقْـرِئُـكَ فَـلا تَنْسي ـ به‌زودي برايت مي‌خوانيم تا فراموش نكني!» (6 / اعلي) و نيز مي‌فرمايد: «وَاذْكُرْ رَبَّكَ اِذا نَسيتَ - به ياد آر پروردگارت را هر گاه كه فراموش كردي!» (24 / كهف)

علامه طباطبائي مي‌فرمايد:

- مقصــود سعد از اشتهاد به اين دو آيــه اين بوده كه خداونــد نسيـان را از پيغمبــر برداشته و ديگر در حق او «نُنْسِأها» معني ندارد، بدين جهت من آن را «نُنْسِأها» خواندم، كه از مــاده «نسي» بـه‌معنــاي تـرك و تأخير است.