رستاخیز از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 108

بَلي وَ هُوَ الْخَـلاّقُ الْعَليـــمُ،»

«آيا كسي كه آسمانها و زمين را آفريده نمي‌تواند مانند آن بيافريند؟ چرا، و او آفريدگار داناست.» (81/يس)

مراد از خلق كردن مثل انسان اعاده او بعد از مردن است براي جزاء و اما بيان اينكه چگونه منظور از خلقت مثل، اعاده است؟ اين است كه: انسان موجودي است مركب از نفس و بدن، و بدن انسان در اين نشاه دستخوش تحليل رفتن و دگرگون شدن است، و پيوسته اجزاي آن تغيير مي‌كند، و از آنجا كه هر مركبي با نابودي يك جزءاش نابود مي‌شود، در نتيجه انسان در هر آني، غير از انسان قبل است، و اين شخص آن شخص نيست، در حالي كه مي‌بينيم شخصيتش هست، و اين بدان جهت است كه روح آدمي

اعاده عين نفس با بدني جديد (229)

شخصيت انسان را در همه آنات حفظ مي‌كند، چون روح آدمي مجرد است، و منزه از ماده و تغييرات عارض از طرف ماده است، و باز به همين جهت ايمن از مرگ و فنا است.

پس بدني كه بعد از مرگ كالبد آدمي مي‌شود، وقتي با بدن قبل از مرگش مقايسه شود مثل آن بدن خواهد بود، نه عين آن، ولي انسان صاحب بدن لاحق وقتي با انسان صاحب بدن سابق مقايسه شود عين آن خواهد بود نه مثل آن براي اينكه: آن روحي كه وحدت بدن قبل از مرگ را در تمامي مدت عمر حفظ مي‌كرد، همين روحي است كه بعد از مرگ در كالبد لاحق درآمده است.

چون استبعاد مشركين از زنده شدن استخوان‌هاي پوسيده برگشت مي‌كند به استبعاد از خلقت بدني جديد، نه از نفس و روحي جديد، به همين جهت خداي سبحان در پاسخ از آن استبعاد، امكان خلقت مثل آنان را ثابت كرد، و متعرض برگشتن عين آنان

(230) رستاخيز از ديدگاه قرآن و حديث

نشد، چون خلق شدن عين آنان بعد از مرگ، وقتي صورت مي‌گيرد كه روح ايشان كه نزد خدا محفوظ است به بدن‌هاي جديدشان متعلق شود و با تعلق مزبور عين انسانهاي موجود در دنيا دوباره موجود مي‌شونـد.(1)

مفهوم ايجاد و اعاده