رستاخیز از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 68

اين علم و احاطه‌اي كه مي‌خواهد به قيامت تعلق بگيرد خود جزو نظام اين عالم

(146) رستاخيز از ديدگاه قرآن و حديث

است، و نظام سببي كه حاكم بر اين عالم است و در موقع وقوع قيامت بر هم خورده و به يك نظام ديگري متبدل مي‌شود.

از همين جا ظاهر مي‌شود كه منظور از اينكه فرمود: «ثَقُلَتْ فِي السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ،» اين است كه علم به قيامت در آسمانها و زمين سنگين است، و البته سنگيني علم به آن عـين سنـگيني وجود آن است.

براي اينكه ثقل قيامت منحصر در يك جهت و دو جهت نيست بلكه تمامي آنچه كه راجع به آن است از قبيل ثبوت آن و علم به آن و صفات آن بر آسمانها و زمين و غيره همــه ثقيل است، زيرا هميــن بس كه ثبــوت آن مستلــزم فنا و نابــودي آنها است، و در آنها يعني در آسمان‌هــا و زمين چيــزي كه فنـاي خودش را تحمل كند وجود ندارد.

اينجا است كه وجه كلام خداي سبحان در «لا تَأْتيكُمْ اِلاّ بَغْتَةً،» ظاهر مي‌شود چون

جز خدا كسي زمان وقوع را آشكار نمي‌كند! (147)

«بَغْتَةً» و همچنين «فُجْأَةً» به معناي پديد آمدن چيزي است به طور ناگهاني و بدون اينكه قبل از پديد آمدن معلوم باشد، و قيامت به خاطر همان سنگيني و عظمتش است كه به طور ناگهاني پديد مي‌آيد، چون هيچ وصف و علامتي از آن ممكن نيست قبلاً معلوم شود، و نيز ممكن نيست كه اول مقداري از آن ظاهر شود و سپس همه آن صورت وقـوع بگيرد، و لـذا پديد آمـدنش بـراي تمامي اشياء به طور ناگهاني است.

از آيه شريفه تنها استفاده شد كه علم به قيامت را جز خدا كسي طاقت تحملش را ندارد، و ليكن بايد دانست كه تنها علم به خود قيامت اين طور نـيست، بلكه علم بـه خـصوصـيات و اوصـاف آن نيز هـمين طور است.(1)

1- الـميـــــــزان ج: 8، ص: 481.