- تقدیم 1
- فصل اول: سرآغاز 2
- اشاره 2
- 1-1- ضرورت و اهمیت پژوهش 4
- اشاره 6
- 1-2- پیشینه پژوهش 6
- 1-2-1- در حوزه قرآن 7
- 1-2-2- در حوزه حدیث 8
- 1-2-3- در حوزه کلام 9
- 1-2-5- در حوزه تاریخ و ادیان 10
- 1-2-4- در حوزه فقه و اصول 10
- اشاره 12
- اشاره 12
- 1-3-1- چند معنایی در قرآن 12
- 1-3- مبانی پژوهش 12
- 1-3-1-1-بررسی دیدگاه دانشمندان درباره جواز و امکان چند معنایی 18
- الف- چند معنایی با تکیه بر وجوه گوناگون معنایی یک واژه 21
- اشاره 21
- 1-3-1-2-گونه های چند معنایی در قرآن 21
- ب- چند معنایی با تعیین مصادیق چندگانه 23
- ج- چند معنایی با تعمیم مفهوم و الغای خصوصیات 24
- د-چند معنایی حاصل از مراتب ظاهری و باطنی 26
- 1-3-1-3- مفهوم تاویل در روایات 28
- 1-3-2- حجیت خبر واحد در تفسیر 30
- فصل دوم: یادکرد امام مهدی (علیه السلام)در قرآن 39
- اشاره 39
- مقدمه 40
- 2-1- گونه های یادکرد امام مهدی (علیه السلام)در قرآن 41
- اشاره 41
- اشاره 42
- 2-1-1-1- میثاق رسولان الهی برسر امام مهدی (علیه السلام) 42
- 2-1-1- یادکرد امام مهدی (علیه السلام)ضمن بیان سرگذشت پیشینیان در قرآن 42
- 2-1-1-2- آشنا کردن اقوام پیشین توسط رسولان الهی با آینده موعود بشر در زمین 46
- 2-1-1-3- بشارت کتب آسمانی پیشین به وجود خاتم الاوصیاء 51
- 2-1-1-4- معرفی اصحاب امام مهدی (علیه السلام) 53
- 2-1-2- یادکرد امام مهدی (علیه السلام)ضمن بیان پدیده های طبیعی در قرآن 54
- اشاره 54
- 2-1-2-1- روز نشانه و آیه ای است برای امام مهدی (علیه السلام) 55
- 2-1-2-4- طلوع فجر نشانه ای برای ظهور امام مهدی (علیه السلام) 56
- 2-1-2-3- باران نشانه ای از حیات بخشی امام مهدی (علیه السلام)به مردمان زمین 56
- 2-1-2-2- آب روان نشانه ای از علم امام مهدی (علیه السلام)و فرو رفتن آب روان مثالی از غیبت ایشان 56
- 2-1-2-5- ستارگان پنهان شونده نشانه ای از امام غایب(علیه السلام) 57
- 2-1-2-6- ماهها و برجها نشانه ائمه دوازدهگانه اند 57
- اشاره 58
- 2-1-3- یادکرد امام مهدی (علیه السلام)به طور خاص(مستقیم) در قرآن 58
- 2-1-3-1- اتمام نور خدا و تحقق دین حق 58
- 2-1-3-2- وعده استخلاف صالحان و وراثت زمین 60
- 2-1-3-3- وعده آمدن اصحاب امام مهدی (علیه السلام) 61
- 2-1-3-5- نشانه های ظهور 63
- 2-1-3-4- وعده پیروزی خدا و پیامبران او 63
- 2-2- حکمت یادکرد امام مهدی (علیه السلام) در قرآن 88
- اشاره 88
- 2-2-1- تحقق هدف خلقت در دوران امام مهدی(علیه السلام) 88
- اشاره 88
- 2-2-1-1-آمدن نیکوکارترین ها در دوران امام مهدی(علیه السلام) 90
- 2-2-1-2- اوج عبودیت الله در دوران امام مهدی(علیه السلام) 91
- 2-2-1-3- تحقّق خلافت الله در دوران امام مهدی(علیه السلام) 91
- 2-2-2 - تحقق آرمان رسولان در دوران امام مهدی(علیه السلام) 92
- اشاره 92
- 2-2-2-1- ظهور تمام و کمال نورخدا در دوران امام مهدی(علیه السلام) 92
- 2-2-2-2- پیروزی دین حق در دوران امام مهدی(علیه السلام) 93
- 2-2-2-3- اقامه قسط در دوران امام مهدی(علیه السلام) 94
- 2-2-3- لزوم قیام انسان ها برای تحقق هدف خلقت و برآمدن آرمان رسولان 94
- نتیجه فصل دوم 97
- اشاره 99
- فصل سوم: دلایل پیوند امام مهدی (علیه السلام)با داستان پیامبران الهی در قرآن 99
- مقدمه 100
- 3-1- شباهت سنّتهای الهی دردوران پیامبران الهی و امام مهدی (علیه السلام) 101
- 3-2- عزم پیامبران الهی نسبت به امام مهدی (علیه السلام) 107
- 3-3- شباهت رفتار مردم در برابر پیامبران الهی و امام مهدی (علیه السلام) 111
- اشاره 114
- 3-4- پیوند سرگذشت پیامبران الهی با امام مهدی (علیه السلام)از جهت نمونه و مَثَل 114
- 3-4-1- تمثیل به پدیده هایی در عالم خلقت 116
- 3-4-2- تمثیل به پدیده هایی در عالم بشریت 116
- 3-4-3- مثل های مهدوی 117
- 3-5- پیوند سرگذشت پیامبران الهی با امام مهدی (علیه السلام)از جهت نشانه و آیت 119
- اشاره 119
- 3-5-1-گونه های آیات 120
- 3-5-2-نحوه ارائه آیات از سوی خداوند و رفتار انسانها در برابر آیات 124
- 3-5-3-مصادیق آیات 127
- 3-5-4-آیت های مهدوی در سوره شعراء 134
- 3-5-5-آیت های مهدوی در سوره یوسف 146
- 3-5-6-آیت های مهدوی در سوره انعام 150
- 3-6- پیوند سرگذشت پیامبران الهی با امام مهدی (علیه السلام)از جهت عبرت 151
- 3-7- ایمان به انبیاء الهی بن مایه ایمان به امام مهدی (علیه السلام) 153
- فصل چهارم: شباهت های امام مهدی (علیه السلام) و پیامبران الهی در قرآن 155
- اشاره 155
- مقدمه 156
- اشاره 157
- 4-1- آدم(علیه السلام) 157
- 4-1-1- مقام خلافت 158
- اشاره 158
- 4-1-1-1- مفهوم خلافت 160
- 4-1-1-2- مصادیق خلافت 162
- 4-1-2- بهره مندی خلیفه از علم الاسماء 166
- 4-1-3- اطاعت فرشتگان از خلیفه 168
- 4-1-4- سکونت خلیفه در بهشت 170
- 4-1-5- جبهه دنیا، میدان تحقق خلافت 191
- اشاره 194
- 4-2- نوح (علیه السلام) 194
- 4-2-1- عمر طولانی 196
- 4-2-2- مأموریت جهانی 197
- 4-2-3- ابتلائات و تمایز صالحان از کافران دوران 199
- 4-2-4- عذاب کافران دوران 201
- 4-2-5- نجات صالحان دوران و ورود به سرزمین سلامت و برکت 205
- اشاره 208
- 4-3- ابراهیم (علیه السلام) 208
- 4-3-1- پنهانی ولادت 209
- اشاره 210
- 4-3-2- طول عمر 210
- 4-3-3-1- ابراهیم (علیه السلام)و غیبت او 210
- 4-3-3- غیبت 210
- 4-3-3-2- ذوا القرنین و غیبت او 212
- 4-3-3-3- یوسف (علیه السلام)و غیبت او 213
- 4-3-4- عذاب کافران دوران 242
- 4-3-5- نجات صالحان دوران و ورود به سرزمین پربرکت 244
- اشاره 245
- 4-4- موسی (علیه السلام) 245
- 4-4-1- پنهانی ولادت 246
- اشاره 247
- 4-4-2- غیبت 247
- 4-4-2-1- غیبتهای دوگانه 249
- 4-4-1-2- عامل غیبت 250
- 4-4-1-3- ارتباط با شبکه الهی در دوران غیبت 252
- 4-4-1-4- ظهور 252
- 4-4-3- ابتلائات و جدایی نیکان از بدان دوران 252
- 4-4-4- عذاب کافران دوران 260
- 4-4-5- نجات مستضعفان وارث زمین و نزول نعمت ها 263
- اشاره 266
- 4-5- عیسی (علیه السلام) 266
- 4-5-1- آغاز مأموریت در کودکی 268
- 4-5-2- غیبت 270
- 4-5-3- اختلاف امّت درباره وفات او 272
- 4-5-4- رجعت 275
- فصل پنجم : جمع بندی و نتیجه گیری 278
- منابع تحقیق 289
تقدیم
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه
سپاس خداوند را که ما را بدین رهنمون شد
و اگر خداوند ما را راهبر نمی شد، ما خود راه نمی یافتیم.
کمال سپاس و قدردانی خود را تقدیم می نمایم به پدر، مادر، همسر و فرزندانم که با همراهی و دلسوزی و دعای خیرشان مرا در این پژوهش و نگارش یاری رساندند. همچنین از اساتید بزرگوار آقایان دکتر منصور پهلوان و دکتر محمدعلی مهدوی راد که با راهنمایی های ارزنده خود بر غنای این پژوهش افزودند، تشکّر می کنم.
امامان معصوم (علیهم السلام) و مفسّران حقیقی قرآن درباره آیه «قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِماءٍ مَعِین» (الملک:30) فرموده اند: « اگر زمانی امام شما غایب گردد، چه کسی علم امام را برای شما خواهد آورد؟ » یعنی، دوران غیبت دوران خشکسالی دانش است.
در روزگار قحطی علم و دانش آنچه یافتیم، گرد آوردیم؛ توشه ای ناچیز شد و آن را تقدیم می کنیم به مولا و سرورمان حجه بن الحسن المهدی (علیه السلام)با این کلام که :