روح و زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 116

-249

ملائكه مأمور شده بودند بر نوع بشر سجده كنند، نه بر شخص آدم و خلاصه خصوصيات فردي آدم دخالتي در اين امر نداشته، بلكه سجده ملائكه به‌خاطر خصوصيات نوعي آدم بوده و اين سجده هم صرفا از باب تشريفات اجتماعي نبوده بلكه نتيجه‌اي حقيقي و واقعي باعث آن شده است و آن عبارت است از خضوع به حسب خلقت، پس ملائكه بر حسب غرضي كه در خلقتشان بوده خاضع براي انسان‌اند آن‌هم بر حسب غرضي كه در خلقــت او بـوده است. مـلائكـه مسخـر بـراي بشـر و در راه سعـادت زنـدگــي هستند. اين‌كه مي‌بينيم همه ملائكه مأمور به سجده بر آدم شدند، مي‌فهميم همه آنان مسخر در راه به كمال رساندن سعادت بشرند، براي فوز و فلاح او كار مي‌كنند. يك طائفه از ايشان مأمور حيات بخشي و طائفه ديگر مأمور مرگ و طائفه سوم دست در كار رزق، و طائفه چهــارم مشغـول رسـانـدن وحي هستند. طائفـه‌اي

(250) روح و زندگي از ديدگاه قرآن و حديث

معقبـات‌اند، طائفـه‌اي حفظــه، طــائفــه‌اي نويسنـده و هم‌چنين مابقي ملائكه هر كدام مشغول يكي از كارهاي بشراند. اين معنا از آيات متفرقه قرآني هر كدامش از يك گوشه قرآن به‌چشم مي‌خورد. پس ملائكه اسبابي الهي و اعواني براي انسان‌اند، كه او را در راه رساندنش به سعادت و كمال ياري مي‌كنند.

اين‌جاست كه براي كساني كه متدبر باشند، روشن مي‌گردد كه امتناع ابليس از سجده به‌خاطر استنكافي بود كه از خضــوع در برابر نوع بشــر داشت و او نمي‌خواســت ماننــد ملائكــه در راه سعــادت بشر قــدم بــردارد و او را در رسيدنــش به كمال مطلوبـش كمك نمايد. (1)

1- الميزان، ج 23، ص 232.

خدمت ملائكه به انسان (251)

مفهوم حافظين انسان

«اِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمّا عَلَيْها حافِظٌ،»

«هيـچ انســانـي نيسـت، مگــر آن‌كه نگهبــانـي بر او موكل است.» (4 / طارق)