روح و زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 152

(328) روح و زندگي از ديدگاه قرآن و حديث

اين تدبير دقيق و مبتني و مسلط بر كليات حوادث و جزئيات آن، كه هر چيز و هر حادثه را در جاي خود قرار داده، بر خدا آسان است. چون خدا هم عليم است و هم قدير، و بـا علم و قدرتش بر همه چيزي محيط است، پس هم او رب انسان‌هاست، همان‌طور كه رب هر چيـز ديگـر اسـت.(1)

مراحل عمر و علم انسان و نزول آن

«وَ اللّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفّيكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ اِلي اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْــــمٍ شَيْئــــا اِنَّ اللّــهَ عَليــمٌ قَــديــرٌ،»

«و از شما كسي باشد، كه به پست‌ترين دوران‌هاي عمر رسد، تا پس از دانائي هيچ

1- الميــــــــــزان ، ج 33 ، ص 40.

مراحل عمر و علم انسان و نزول آن (329)

ندانـد كه خدا دانا و تواناست.» (70 / نحل)

مراد به «اَرْذَلِ الْعُمُرِ» سن شيوخت و پيري است، كه قواي شعور و ادراك در آن انحطــاط پيــدا مي‌كنــد و البتــه ايــن انحطاط به اختلاف مزاج‌ها مختلف مي‌شود. غـالبـا از سن هفتــاد و پنج سالگــي شــروع مي‌شـود.

و معناي آيه اين‌است كه خدا شما گروه مردم را خلق كرده، پس آن‌گاه شما را در عمر متوسط مي‌گيرد و البته بعضي از شما هستند كه تا سن پيري رسيده و آن‌قدر به عقب برمي‌گردندكه از ضعف قواي درّاكه بعد از آن‌كه عمري عالم بودند، ديگر چيزي را ندانند و اين خود دليل و آيت‌اين است كه زندگي ومردن شما و شعور و علم شما به‌دست خود شما نيست، وگرنه‌شعور خودرا براي‌خود نگه‌مي‌داشتيدو زندگي‌خود را هم براي خود حفظ