روح و زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 23

1- الميـــــــــزان ، ج 25 ، ص 333.

(48) روح و زندگي از ديدگاه قرآن و حديث

امر چيست؟

آن‌گــــاه امــــر را بيـــان كـــرده و مـي‌فـــــرمـــــايــد:

«اِنَّما اَمْرُهُ اِذا اَرادَ شَيْئا اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ،» (82 / يس)

كه در درجه‌اول مي‌فهماند امر او عبارت از كلمه «كُنْ» كه همان كلمه ايجادي است كه عبارت از خود ايجاد است و ايجاد هم عبارت است از وجود هر چيز، لكن نه از هر جهت، بلكه وجود هرچيز از جهت استنادش به خداي تعالي و اين‌كه وجودش قائم به ذات است.

- ايــن معنـــاي امـر خداســـت.

از جمله ادّله‌اي كه مي‌رساند وجود اشياء از جهت استنادش به ذات پروردگار و با قطــع نظر از اسباب وجــودي ديگر، كــلام خدا هستنــد آيه زيــر است كه مي‌فرمايد:

امر چيست (49)

«وَ ما اَمْرِنا اِلاّ واحِدَةً كَلَمْحِ الْبَصَرْ،» (50 / قمر) كه امر خداي را بعد از آن‌كه يگانه معرفي نموده، به لمح بصر تشبيه كرده است كه منظور از آن نفي تدريج است و از آن فهميده مي‌شود موجودات خارج با اين‌كه تدريجا و به‌وسيله اسباب مادي موجود گشته و منطبق بر زمان و مكان هستند مع‌ذلك جهتي دارند كه آن جهت عاري از تدريج و خارج از حيطه زمان و مكان است و از اين جهت امر خدا و قول و كلمه او شمرده شده است و امّا از جهت اين‌كه در مسيــر سلسله علل و اسبــاب قرار داشتــه و بر زمــان و مكان منطبق مي‌گردد از اين جهت «امر» خدا نيسـت بلكه «خلق» خداست، همچنان كــه فرمود: «...اَلا لَهُ‌الْخَلْقُ وَالاَْمْرُ...!» (54/اعراف)