روح و زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 68

«مـا خَلْقُكُـمْ وَ لا بَعْثُكُمْ اِلاّ كَنَفْسٍ واحِدَةٍ...،»

1- الميزان، ج 7 ، ص 228.

(138) روح و زندگي از ديدگاه قرآن و حديث

«خـداي تعالـي در ايـن آيـه فرمـوده: خلقت و بعـث شمـا افـراد درهـم و برهـم ماننـد بعث يك فرد است... .»(28 / لقمان)

همان‌طور كه بعث يك فرد براي ما ممكن است بعث افراد در هم و برهم شده نيز مثل آن ممكن است، چون هيچ چيزي خدا را از چيز ديگر باز نمي‌دارد و بسياري عدد او را به‌ستــوه نمي‌آورد و نسبت به‌قــدرت او يكي با بسيــار مساوي اســت و اگر در آيه مــورد بحــث با اين‌كه گفتگــو از مسئله بعث بــود، خلقت را هم ضميمه فرمود، براي اين بود كه در ضمــن سخن بفهمانــد - خلقت و بعث از نظر آساني و دشواري يكساننــد، بلكــه اصــل فعــل خــدا متصــف بــه آســانــي و دشــواري نمي‌شــود.

شــايـد ايـن معنـا اضـافه شـدن خلـق و بعـث بـه ضميـر جمـع مـي‌بـاشـد كـه

همساني خلق و بعث كلّ انسان با يك فرد (139)

منظـور از آن همـه مـردم اسـت، و آن‌گاه تشبيـه همـه بـه يـك نفـر اسـت و معنـايـش ايـن اسـت كـه خلقـت شمـا همگـي مـردم بـا همـه كثـرت كـه داريـد و هم‌چنين بعث شمـا، مـاننـد خلـق و بعـث يـك نفـر است و شمـا بـا همـه بسيـاري‌تان بـا يـك نفر مســاوي هستيـد. (1)

مفهوم برابري انسان‌ها

«يــا اَيُّهَـا النّاسُ اِنّـا خَلَقْناكُـمْ مِـــنْ ذَكَـرٍ وَ اُنْثــي وَ جَــعَلْناكُـــمْ شُعُوبــا وَ قَبـــائِـــلَ لِتَعارَفُـــوا اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللّهِ اَتْقيكُمْ اِنَّ اللّـهَ عَليمٌ خَبيرٌ ...،»