روح و زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 96

پس آن‌چه كه از دو آيه مورد بحث به‌دست مي‌آيد اين است كه خداي سبحان نسل بشر را از يكديگر متمايز كرده و بعضي (فرزندان) را از بعض ديگر (پدران) اخذ نموده و آن‌گاه همه آنان را بر خودشان گواه گرفته و از همه به ربوبيت خود پيمان بسته - پس هيچ فردي از سلسله پدران و فرزندان از اين اشهاد و از اين ميثاق غافل نماند - تا آن‌كه بتوانــد همه ايشان به غفلــت، و يا فرزندان به شرك و عصيان پدران احتجاج كنند، و خودرا تبرئه‌نمايند. (1)

(204) روح و زندگي از ديدگاه قرآن و حديث

ميثاق ازلي انسان در برابر خدا

«وَ لَقَــدْ عَهِـدْنـا اِلـي ادَمَ مِــنْ قَبْـــلُ فَنَسِـيَ وَ لَـــمْ نَجِـــدْ لَـــهُ عَـــزْمـا،»

«مــا قبــلاً بـا آدم عهــدي بسته بوديــم امّا او فـراموشــش كــرد.» (115 / طه)

بايد ديد اين عهد چه بوده؟ آيا همان فرمان نزديك نشدن به درخت بوده و يا اعلام دشمنــي ابليس با آدم و همســرش بوده و يا عهــد نام‌برده به معنــاي ميثــاق

1- الميزان ، ج 16 ، ص 195.

ميثاق ازلي انسان در برابر خدا (205)

عمومــي است كه از همـه انسان‌ها عمومـا و از انبياء خصوصا، و به‌وجهي مؤكدتر و غليـظ‌تر گرفتـه اسـت.

با دقّت در آيات سوره طه عهد با معناي ميثاق عمومي مناسبت دارد، نه عهد به معناي زنهار از ابليس، چه خداي تعالي فرمايد: «پس هر هدايتي كه از طرف من به‌سوي شما آمد، و خواهد هم آمد، در آن هنگام هر كس هدايت مرا پيروي كند، گمراه و بدبخت نمي‌شود و هر كس از ياد من اعراض كند، زندگي سختي خواهد داشت، علاوه بر اين‌كه روز قيامت كور محشورش خواهيم نمود.» (123 و 124 / طه)