پیشگفتار
نوشته ها و گفته های «حضرت امام خمینی» (رحمه الله) به عنوان فقیه و دانشمند بزرگ و نیز به عنوان کسی که نهضت اسلامی را در جهان معاصر رهبری و بنیان گذار یک حکومت مبتنی بر قرآن و سنّت اهل بیت بوده و سرزمین ایران را کشور بقیه الله نامید، برای صاحبان فکر و اندیشه از اعتبار و جایگاه ویژه ای برخوردار است; و به همین مناسبت اصحاب بیان و بنان و نیز محققان و مؤلفان در هر مسأله رأی و دیدگاه حضرت امام (رحمه الله) را جویا می شوند.موضوع امام زمان (عج) و مسایل پیرامون آن، یکی از مهم ترین مباحث دینی است که آثار مکتوب فراوانی راجع به آن از گذشته های دور تا کنون بر جای مانده است و هر یک در حد وسع خود به آن موضوع پرداخته و شخصیت آن وجود بی بدیل را به بشر شناسانده اند.بی گمان دیدگاه های حضرت امام (رحمه الله) راجع به امام زمان (عج)، برای علاقمندان به آن دو بزرگوار _ که یکی پیشوا است و دیگری پیرو _ بسیار آموزنده است. همه می خواهند بدانند که امام خمینی (رحمه الله) درباره ی امام مهدی (عج) _ چه گفته و چه نظری داشته است.در این مقاله سعی شده است تا نقطه نظرات امام راحل (رحمه الله) راجع به آن یار غائب (حضرت مهدی (عج)) از مجموعه آثار برجای مانده از او استخراج و دسته بندی شود و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.با مطالعه ی این مقاله می توان به پاسخ پرسش های زیر دست یافت:1 _ دیدگاه
حضرت امام (رحمه الله) راجع به فلسفه ی غیبت امام زمان چیست؟2 _ نظر حضرت امام (رحمه الله) در مورد وظایف شیعیان در دوران غیبت حضرت مهدی (عج) چیست؟3 _ انتظار و حقیقت آن در نگاه حضرت امام (رحمه الله) چگونه است؟4 _ حکومت و شرایط حاکم در دوران غیبت از نظر امام خمینی; چگونه است؟5 _ در حکومت حضرت مهدی (عج) چه اقداماتی صورت می گیرد؟ذکر نکاتی راجع به این مقاله ضروری است:الف) به دلیل پیشگیری از حجیم شدن مقاله از طرح پاره ای از سخنان امام خمینی (رحمه الله) خودداری شده است، از این جهت مقاله ی حاضر دربردارنده ی همه ی سخنان حضرت امام (رحمه الله) راجع به موضوع نمی باشد.ب)برای ایجاد نظم وسازمان منطقی درمطالب،سخنان حضرت امام (رحمه الله) که به مناسبتهای گوناگون ایراد شده، تقطیع شده و فقط به ذکر قسمت مورد نیاز بسنده شده است; همان گونه که در مورد آیه ها و روایت ها نیز از همین روش استفاده شده است.ج) هدف این نوشتار طرح دیدگاه های حضرت امام (رحمه الله) راجع به امام زمان (عج) بوده است; لذا از بیان برخی مسایل _ هر چند مهم _ که از حضرت امام خمینی (رحمه الله) مطلبی راجع به آن دیده نشده، خودداری شده است.د) روش انتخاب شده در دسته بندی مطالب و نیز تیترها و عنوان های برگزیده سلیقه ی نگارنده است و موضوعیت ندارد.امید است که این نوشتار گامی برای اقدام های بعدی و پژوهش های تفصیلی باشد.
عید میلاد حضرت مهدی (عج)
سالروز خجسته ی میلاد امام زمان (عج) از اعیاد بزرگ اسلامی محسوب میشود و شیعیان برای آن احترام خاصّی
قایل هستند، بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران،حضرت امام خمینی (رحمه الله) درمورد عید میلاد حضرت مهدی (عج) دو ویژگی ذکر کرده است.بزرگ ترین عید اسلامیویژگی اول این است که عید تولد امام زمان (علیه السلام) از جهتی بزرگ تر از همه ی اعیاد، حتی بزرگ تر از عید ولادت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) است.«اگر عید ولادت حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) بزرگترین عید است برای مسلمین از باب این که موفّق به توسعه آن چیزهایی که می خواست توسعه بدهد، نشد، چون حضرت صاحب (علیه السلام) این معنا را اجرا خواهد کرد و در تمام عالم، زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، به همه مراتب عدالت، به همه مراتب دادخواهی باید ما بگوییم که عید شیعیان، عید تولد حضرت مهدی (عج) بزرگترین عید است...» [1] .«از این جهت این عید، عید بسیار بزرگی است که به یک معنا از عید ولادت حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) که بزرگترین اعیاد است، این عید به یک معنا بزرگتر است». [2] .عید تمام بشرویژگی دوم این است که عید میلاد حضرت مهدی (عج) عید تمام بشر است، بخلاف سایر اعیاد اسلامی که عید مسلمین است:«عید تولد حضرت مهدی (عج) بزرگترین عید است برای تمام بشر، وقتی که ایشان ظهور کنند _ انشاءالله خداوند تعجیل کنددرظهوراو_تمام بشرراازانحطاط بیرون میآورد،تمام کجی هاراراست می کند: یملأ الارض عدلاً بعدما ملئت جوراً» [3] . [4] .«... از این جهت این عید، عید تمام بشر است; بعد از این که آن اعیاد، اعیاد مسلمین است، این عید، عید تمام بشر است. تمام بشر را ایشان
هدایت خواهد کرد...» (5)سال ها پیش از آن که حضرت مهدی (عج) متولد شود، پیامبر اسلام ضمن اشاره به زمان تولد او، آن را عید اعلام نموده است. در حدیثی از پیامبر نقل شده است: «من احیا لیله العید، و لیله النّصف من شعبان لم یمت قلبه یوم تموت القلوب.» [5] .آری! ماه شعبان ماه بزرگی است، زیرا در سوم این ماه «بزرگ مجاهد عالم بشریت» یعنی امام حسین (علیه السلام) دیده به جهان گشود و عالم را غرق نور کرد و در پانزدهم این ماه «منجی عالم بشریت» یعنی حضرت مهدی (عج) متولد شد و عالمیان را غرق سرور کرد. [6] .
خصائص المهدی
خصایص و ویژگی های حضرت مهدی (عج) بیشتر از آن است که بتوان در این مقاله بیان نمود. در مجموعه سخنان حضرت امام (رحمه الله) به تعدادی از آن ها اشاره شده است که با ذکر بخشی از آن ها متبرک می شویم.1 _ خاتم الاوصیاءیکی از ویژگی های امام زمان آنست که حضرت ایشان آخرین امام معصوم و به عبارتی خاتم اوصیا است. در سخنان امام راحل آمده است:«سالروز مبارک ولادت باسعادت و پربرکت حضرت خاتم الاوصیاء و مفخر الاولیاء حجت بن الحسن العسکری _ ارواحنا لمقدمه الفداء _ بر مظلومان دهر و مستضعفان جهان مبارک بود.» [7] .این ویژگی ها اشاره به یک مطلب مهم دارد که در روایت های متعددی ذکر شده است; از جمله ی این روایت ها، حدیث زیر است:قال رسول الله (صلی الله علیه وآله): «الائمه من بعدی اثناعشر اوّلهم أنت یا علی، و آخرهم القائم الذی یفتح الله _ تعالی ذکره _ علی یدیه مشارق