- پیشگفتار 1
- مدخل 2
- حکمت عطا شده به لقمان 6
- رسیدن به مرز انسانیّت به وسیله شکر 10
- لزوم شکر مُنعم 13
- معنای شکر 21
- مراتب شکر 22
- شکر قلبی 23
- شکر زبانی 28
- ذکر «الحمدلله» 31
- سجده شکر 35
- شکر عملی 38
- عجز از شکر 46
- معرفت به تقصیر در شکر خداوند 48
- شکر امام حسین علیه السلام در دعای عرفه 55
- اعتراف به تقصیر در ادای شکر 59
- شکر، سبب فزونی نعمت 61
- نعمت بیش تر، مسئولیّت بیش تر 64
- شکل های گوناگون «ازدیاد نعمت» 65
- بقاء و زوال نعمت 66
- لزوم شکر واسطه نعمت 71
- چگونگی شکر واسطه های نعمت 73
- مراتب شکر واسطه نعمت 75
- غفلت از شکر واسطه های نعمت 76
- شکر نعمت والدین 77
- مدخل 81
- اشاره 85
- الف- نعمت بودن امام علیه السلام از جهت تکوینی 86
- امام غائب، نعمت باطنی 86
- فایده تکوینی بودن امام علیه السلام بر روی زمین 87
- زمین و همه محصولات آن؛ ملک امام علیه السلام 91
- خلق همه دنیا برای امام علیه السلام 94
- امام علیه السلام؛ مالک آخرت 95
- وساطت امام علیه السلام در انعام خدا به خلق 97
- توضیحی در معنای وساطت فیض 99
- ولی نعمت بودن امام علیه السلام 106
- تفاوت جنبه تشریعی و تکوینی نعمت امام علیه السلام 107
- ب- نعمت بودن امام علیه السلام از جهت تشریعی 107
- هدف از انعام خدا به بندگان 108
- تبدیل نعمت به نقمت 110
- معرفت امام علیه السلام، تنها راه معرفه الله 112
- معرفت امام علیه السلام، میوه و نشانه معرفت خدا 117
- شکر نعمت های الهی، فقط با معرفت امام علیه السلام 121
- تفسیر حکمت لقمان به معرفت امام علیه السلام 122
- معرفت قلبی 126
- حدّ واجب معرفت امام علیه السلام 126
- معرفت به اسم و صفت 128
- مراتب معرفت به صفت 129
- مراتب معرفت اختیاری (اعتقاد) 132
- معرفت قلبی به امام علیه السلام 134
- اشاره 136
- نمونه اوّل 139
- طبیب جسم 139
- نمونه دوم 141
- نمونه سوم 145
- نمونه چهارم 147
- مرتبه بالاتر طبابت اهل بیت علیهم السلام، 150
- نمونه اوّل 154
- اشاره 154
- نمونه دوم 156
- کرامتی از مرحوم شیخ انصاری 157
- کرامتی دیگر از شیخ انصاری 158
- اشاره 161
- داستان دعای مشلول 162
- اشاره 168
- تشرّف مرحوم آیه الله حاج سیّد ابوالحسن اصفهانی 174
- معرفت نعمت و محبّت منعم 213
- ذکر نعمت امام عصر علیه السلام 217
- معرّفی امام علیه السلام به اسم و صفت 222
- ثناگویی از مُنعم 224
- اظهار زبانی نعمت 226
- دعا 227
- تشکّر از خداوند 229
- برپایی مجالس ذکر 229
- اثر ذکر زبانی 230
- سجده شکر 231
- معنای شکر عملی نعمت امام عصر علیه السلام 232
- شکر عملی وصف طبابت 234
- شکر عملی شاهد بودن امام علیه السلام 235
- شکر عملی «رفیق مونس» 236
- شکر عملی نسبت به دستگیری امام علیه السلام 238
- شکر عملی «علم مصبوب» 238
- شکر عملی «الوالد الشفیق» 239
- نوشتن عریضه به امام علیه السلام 241
- تجدید بیعت با امام زمان علیه السلام 244
- عجز از شکر عملی 245
- مدخل 246
- اهل بیت علیهم السلام، نعمت کفران شده 251
- معنای اوّل غریب 253
- قدر ناشناخته بودن امام عصر علیه السلام 255
- اشاره 257
- قدر ناشناخته بودن صفات امام عصر علیه السلام 257
- الف) امامت 258
- ب) ولایت 259
- ج) عصمت 261
- د) نصّ بر امامت 264
- بی اعتقادی به امام علیه السلام و راه نجات از آن 266
- معنای دوم غریب 274
- چگونگی یاد کردن از امام عصر علیه السلام 276
- امام زمان از یاد رفته 278
- معنای سوم غریب 290
- مهجور بودن امام عصر علیه السلام 291
- علم مصبوب 291
- کشتی نجات 292
- ریشه هر خیر 293
- آب شیرین و گوارا 294
- شاهد بر امّت 295
- رفیق مونس 296
- پدر دلسوز 297
- مقایسه «بِئر معطّله» با «ماء معین» 298
- عزت امام عصر علیه السلام 306
- معنای چهارم غریب 306
- سکونت امام عصر علیه السلام در نقاط دور دست 308
- معنای پنجم غریب 312
- وصف یاران خاصّ امام عصر علیه السلام 312
- اندک بودن یاران امام علیه السلام 314
- امام غریب 320
- خون خواه سیّدالشّهدا علیه السلام 321
- انتقام الهی از قاتلان امام حسین علیه السلام 324
- مدخل 340
- یاری امام؛ یاری خداوند 345
- بی نیازی خدا از یاری غیر 346
- بی نیازی امام علیه السلام از یاری دیگران 347
- یاری کردن امام علیه السلام؛ لطف امام علیه السلام 348
- کاستن از غربت امام علیه السلام 349
- معرّفی امام غریب 350
- اقسام یاری امام عصر علیه السلام 353
- دین شناسی 355
- آثار تفقّه در دین 359
- تفقّه در دین 362
- ثبات در دینداری 365
- تهذیب قلب از گناهان 367
- یاری امام علیه السلام با محبّت به ایشان 370
- تهذیب زبان یا اوّلین مرحله یاری امام علیه السلام 373
- وظیفه تبلیغ دین 375
- رعایت تخصّص ها و قابلیت ها در تبلیغ دین 380
- دفاع فرهنگی از دین 384
- پاداش ایستادگی در برابر دشمنان دین و نجات بیچارگان 387
- توجّه و عنایت ائمّه علیهم السلام به یاران خوییش 391
- اشاره 397
- تبلیغ عملی دین 398
- امیر مؤمنان علیه السلام الگوی مؤمنان 401
- جذب افراد به تشیّع با عمل 403
- ورع و احتیاط در دین 405
- ورع و عفّت خانم ها 409
- نظر شرع مقدّس در مورد عبادات بانوان 411
- کلام حضرت زهرا علیها السالم در مورد قرب زن به پروردگار 413
- ضرورت تعلیم و تعلّم برای زنان 416
- ارزش کانون خانواده 418
- رعایت عفاف در ارتباط با نامحرم 423
- دست دادن با نامحرم 423
- اشاره 423
- نگاه شهوت آلود 423
- شوخی با نامحرم 424
- یاری امام حسین علیه السلام، بالاترین درجه یاری امام عصر علیه السلام 427
- شعار امام عصر علیه السلام و یارانش 434
- اشاره 436
- احوال یاران امام حسین علیه السلام 436
- برادران غفاری 440
- عمروبن جُناده 441
- «حبیب بن مظاهر» و «مسلم بن عوسجه» 443
- عمرو بن قرظه انصصاری 444
- غلام ترک 444
- فداکاری های بانوان کربلا 447
- نمونه اوّل 447
- نمونه دوم 448
- نمونه سوم 449
- نمونه چهارم 450
- یاری سیّدالشّهدا علیه السلام از طریق زیارت ایشان 451
- زیارت عاشورا 457
بکشیم. روشن ترین دلیل بر اثبات غربت امام علیه السلام همین است که ما ناچاریم بارزترین اوصاف ائمّه علیهم السلام را برای دوستان ایشان اثبات کنیم!
ج) عصمت
وصف دیگر امام علیه السلام که مورد هجوم دشمنان مغرض و دوستان نادان واقع می شود، کمال «عصمت» است. از نظر شیعه، عصمت امام علیه السلام به معنای «مصونیّت ایشان از هرگونه خطا و لغزش، عمدی و سهوی، کوچک و بزرگ، در نیّت و قول و عمل» می باشد. این عصمت یک امر ذاتی نیست؛ یعنی امام علیه السلام به خودی خود از خطا محفوظ نیست، بلکه خداوند متعال به لطف خود، ایشان را از هرگونه اشتباه مصون داشته است. شخصی که به او عصمت عطا شده، «معصوم» است؛ یعنی حفظ شده از خطا و بدی. خدای تعالی، ایشان را از اشتباه و گناه حفظ کرده است.
در تعالیم اهل بیت علیهم السلام به مواردی برمی خوریم که اکتسابی و ذاتی بودن عصمت را مردود دانسته اند و آن را به خدا نسبت داده اند؛ یعنی در عین تأکید بر بودن این کمال، آن را «وَهبی» شمرده اند. امّا بعضی، این گونه بیانات را حمل بر انکار اصل عصمت ائمّه علیهم السلام کرده اند و تصریح به خطاپذیر بودن ایشان نموده اند. بدین ترتیب- دانسته یا ندانسته- حقّ بزرگی از ولیّ نعمت خود را ضایع کرده و قلباًاین ویژگی مهمّ امام علیه السلام را منکر شده اند.
برای روشن شدن این مصداق از غربت امام عصر علیه السلام به خطبه ای از نهج البلاغه اشاره می کنیم. حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام فرموده اند:
لا تَکُفُّوا عَن مَقالَهٍ بِحَقٍّ اَو مَشوِرَهٍ بِعَدلٍ، فَاِنّی لَستُ فی نَفسی بِفَوقِ اَن اُخطِئَ وَ لا آمَنُ ذلِکَ مِن فِعلی، اِلاّ اَن یَکفِیَ اللهُ مِن نَفسی ما هُوَ اَملَکُ بِهِ مِنّی، فَأِنَّما اَنا و اَنتُم عَبیدٌ مَملُوکُونَ لِرَبٍّ لا رَبَّ غَیرُهُ.(1)
از سخن حق گفتن و مشورت دادن به عدالت خودداری نکنید، چون من به خودم (به خودی خود) بالاتر از این نیستم که خطا کنم (یا نظر به ذات خودم7.
1- نهج البلاغه فیض الاسلام/ خطبه 207.