جمال بی مثال صفحه 165

با توجّه به پیچیدگی روایات علائم و مشکل بودن تفسیر و توضیح آنها، تطبیق، کار مشکلی است.

5. توجّه به این نکته نیز لازم است که برخی از مواردی که در روایات به عنوان علائم ظهور بیان شده، پیش گویی های امامان درباره حوادث آینده مسلمین است و نامی از مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و ظهور او در آنها مطرح

نشده است.

دسته بندی علائم ظهور

6. تقسیم بندی های گوناگونی برای علائم ظهور گفته اند مانند علائم عادی و علائم خارق العاده، علائم خاص و علائم عام، علائم دور و نزدیک به ظهور؛ ولی تنها یک تقسیم بندی در روایات بیان شده و آن تقسیم علائم به حتمی و غیرحتمی است.

7. مقصود از علائم حتمی، علامت هایی است که قطعاً واقع خواهد شد و مراد از غیرحتمی مواردی است که ممکن است به خاطر وجود مانعی یا به جهت مصلحتی الهی واقع نشود.

علائم حتمی ظهور

8. از روایات فراوان استفاده می شود که پنج علامت حتمی برای ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف وجود دارد: خروج سفیانی، خروج یمانی، خسف بیداء، (1) قتل نفس زکیّه و صحیۀ آسمانی، (2) این علائم همه در آستانه