- مقدمه 1
- اشاره 5
- اشاره 7
- اشاره 7
- اشاره 7
- 1-واژه شناسی حد 7
- حد 7
- الف)ریشه واژه حد 8
- ب)معنای اصلی واژه 8
- 2-اصطلاح شناسی حد 10
- الف)حد در متون دینی 10
- ب)حد در اصطلاح فقهی 20
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 26
- 3-انواع جرایم حدی 26
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 29
- 1-واژه شناسی تعزیر 31
- اشاره 31
- تعزیر 31
- الف)تعزیر در متون دینی 33
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 33
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 36
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 37
- اشاره 37
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 37
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 39
- الف)ارتکاب معصیت 40
- اشاره 40
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 40
- ب)اخلال در واجب 46
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 47
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 49
- مشروعیت 49
- 1-واژه شناسی مشروعیت 49
- اشاره 49
- 1-واژه شناسی غیبت 52
- عصر غیبت 52
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 53
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 53
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 55
- اشاره 59
- لزوم عصمت امام 59
- اشاره 60
- اصل عدم ولایت 60
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 61
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 61
- الف)استصحاب 63
- ب)توحید 63
- ج)آزادی انسان ها 64
- ولایت فقیه 66
- اشاره 66
- الف)مفهوم ولایت 67
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 67
- ب)مفهوم فقیه 68
- اشاره 71
- الف)ولایت مقیده فقیه 71
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 71
- ب)ولایت مطلقه فقیه 72
- ایران 74
- اشاره 74
- افغانستان 77
- دیگر کشورهای اسلامی 80
- اشاره 82
- اشاره 84
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 84
- اشاره 84
- 1-سید مرتضی 84
- 2-شیخ طوسی 86
- 3-قطب الدین راوندی 87
- 4-طبرسی 90
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 91
- 1-محقق حلی 91
- 2-فاضل آبی 93
- 4-فخر المحققین 94
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 95
- 2-شیخ بهایی 95
- 1-مقدس اردبیلی 95
- 4-شیخ انصاری 96
- 3-میرزای قمی 96
- 5-فقهای مشروطه خواه 98
- فقهای معاصر 99
- 1-سید احمد خوانساری 99
- 2-سید محمد شیرازی 100
- اشاره 103
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 103
- دلایل تحلیلی 103
- اشاره 103
- اشاره 103
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 106
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 110
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 112
- اشاره 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 114
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 120
- د)بررسی شبهه 121
- ه)چند نکته 123
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 125
- اشاره 125
- دلایل نقلی 125
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 127
- ب)بررسی احتمالات 128
- اشاره 136
- 2-روایت اشعثیات 136
- الف)بررسی سند 138
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 139
- ج)بررسی دلالت واژگان 151
- د)اشکال دلالی 165
- 3-قاعده درأ 168
- اشاره 168
- الف)فقها و قاعده درأ 169
- ب)مستند روایی قاعده درأ 171
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 173
- د)مفهوم شناسی 176
- ه)احتیاط در دماء 182
- دیدگاه فقها 188
- نقد و بررسی 189
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 189
- اشاره 189
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 190
- اشاره 193
- اشاره 195
- متقدمین 195
- 1-شیخ مفید 195
- 2-شیخ طوسی 196
- 3-سلّار 197
- 1-علامه حلی 198
- متأخرین 198
- 2-شهید اول 199
- 4-فاضل مقداد 200
- 5-محقق کرکی 201
- 6-شهید ثانی 202
- 1-مقدس اردبیلی 202
- متأخرِ متأخرین 202
- 2-فیض کاشانی 203
- 4-محقق نراقی 204
- 5-صاحب جواهر 205
- فقهای معاصر 207
- 1-امام خمینی 207
- اشاره 210
- استفتائات 210
- 3-ناصر مکارم شیرازی 211
- 2-مقام معظم رهبری 211
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 211
- اشاره 213
- دلایل تحلیلی 213
- اشاره 213
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 213
- اشاره 213
- ب)اشکال ها 214
- اشاره 215
- 2-اختلال نظام 215
- الف)دیدگاه فقها 216
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 217
- اشاره 221
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 221
- د)نقد و بررسی 221
- الف)دیدگاه فقها 223
- ب)روش دیگر استدلال 225
- 4-استناد به ولایت حسبه 226
- اشاره 226
- الف)مفهوم شناسی حسبه 227
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 230
- ج)اشکال ها 231
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 235
- دلایل نقلی 235
- اشاره 235
- اشاره 235
- ب)نقد و بررسی 237
- اشاره 243
- 2-روایت حفص بن غیاث 243
- الف)بررسی سند روایت 243
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 252
- اشاره 252
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 265
- اشاره 265
- الف)بررسی سند روایت 266
- ب)بررسی دلالت روایت 267
- اشاره 273
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 273
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 274
- دوم.بررسی دلالت توقیع 278
- 6-دیگر روایات 284
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 284
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 287
- ج)روایت ابی عبیده 288
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 290
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 291
- و)روایت«مجاری الامور» 292
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 293
- ح)جمع بندی روایات 294
- اشاره 296
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 296
- عموم مردم 296
- اشاره 296
- اشاره 296
- الف)ساب النبی و الائمه 297
- ج)قتل در فراش 298
- الف)اقامه حد بر عبد 300
- اشاره 300
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 301
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 302
- حاکم جور 303
- اشاره 303
- 1-تعریف حاکم جور 303
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 304
- اشاره 304
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 304
- ب)سیره عملی معصومان 306
- ج)منع از تعطیل حدود 307
- فقیه یا ولی فقیه 310
- پژوهشی 320
- اشاره 322
- مقالات 340
- منابع اینترنتی 343
- نرم افزارها 344
با توجه به ارتباط اصطلاحات فقهی با معانی لغوی،پذیرش هر کدام از دیدگاه های فوق می تواند تفسیری خاص از ماهیت حدود ارائه دهد.اگر اصل حد را به معنای«شدت و حدّت»بدانیم،آنچه ماهیت مجازات های حدی را تشکیل می دهد،شدید بودن آنهاست.اما اگر حد را در اصل به معنای«منع»بدانیم،آنچه بیش از همه در مفهوم حد نمایان است،بازدارندگی و نقش آن در اصلاح و تربیت فرد و جامعه است.اگر تعیین و تحدید را معنای اصلی بدانیم،مقدر بودن حدود آن را از دیگر مجازات های اسلامی متمایز می کند.البته دیدگاه دیگری نیز درباره اصل واژه حد قابل طرح است؛شاید بتوان حد را مشترک لفظی دانست.بر این اساس،این واژه سه معنای اصلی دارد:شدت و حدّت،منع و رد،معین و محدود بودن.با پذیرش این نظریه می توان تفسیری خاص از ماهیت حدود ارائه داد و گفت واژه حد به نوعی وامدار هر سه معناست.پس حد مجازاتی است شدید،معین،مقدر و در عین حال بازدارنده و اصلاحی.
گفتنی است واژه«حد»در علومی چون منطق (1)و ریاضی نیز برای تعریف مفاهیمی خاص به کار می رود که این مفاهیم با مفهوم لغوی حد بی ارتباط نیست. (2)
2-اصطلاح شناسی حد
الف)حد در متون دینی
اشاره
اکنون سخن در این است که:آیا معنای«حدود»در آیات و روایات همین معنایی
1- (1) .«در منطق سخنی است که دلالت بر ماهیت چیزی داشته باشد.اگر حد یا تعریف چیزی به وسیله جنس و فصل باشد،به آن حد تام گویند،اما اگر تعریف چیزی تنها به فصل باشد،به آن حد ناقص گویند.برخی از لغویین به این تفاوت بین حد و رسم اشاره کرده اند».(ر.ک:ابوهلال عسکری،الفروق اللغویه،ص178)
2- (2) .«در ریاضیات،مفهوم حد برای بیان رفتار یک تابع مورد استفاده قرار می گیرد و به بررسی این رفتار در نقاط روی صفحه و یا در بی نهایت می پردازد.حد در حساب دیفرانسیل و انتگرال و نیز در آنالیز ریاضی برای تعریف مشتق و نیز مفهوم پیوستگی مورد استفاده قرار می گیرد.کوشی در اوایل قرن نوزدهم حساب دیفرانسیل و انتگرال را به شکلی شبیه آنچه در حال حاضر می خوانیم،ارائه داد:وقتی که مقادیر متوالی به یک متغیر نسبت داده می شود،بی نهایت به عدد ثابتی نزدیک شوند،به طوری که اختلاف آنها از مقدار ثابت به هر اندازه کوچک قابل انتخاب باشد،این مقدار ثابت را حد همه مقادیر متغیر می گویند».(ر.ک:سایت roushd.ir ،علوم ریاضی،ریاضی،حد)