- مقدمه 1
- اشاره 5
- اشاره 7
- اشاره 7
- 1-واژه شناسی حد 7
- اشاره 7
- حد 7
- الف)ریشه واژه حد 8
- ب)معنای اصلی واژه 8
- 2-اصطلاح شناسی حد 10
- الف)حد در متون دینی 10
- ب)حد در اصطلاح فقهی 20
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 26
- 3-انواع جرایم حدی 26
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 29
- 1-واژه شناسی تعزیر 31
- اشاره 31
- تعزیر 31
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 33
- الف)تعزیر در متون دینی 33
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 36
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 37
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 37
- اشاره 37
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 39
- الف)ارتکاب معصیت 40
- اشاره 40
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 40
- ب)اخلال در واجب 46
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 47
- مشروعیت 49
- 1-واژه شناسی مشروعیت 49
- اشاره 49
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 49
- 1-واژه شناسی غیبت 52
- عصر غیبت 52
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 53
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 53
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 55
- اشاره 59
- لزوم عصمت امام 59
- اشاره 60
- اصل عدم ولایت 60
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 61
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 61
- الف)استصحاب 63
- ب)توحید 63
- ج)آزادی انسان ها 64
- اشاره 66
- ولایت فقیه 66
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 67
- الف)مفهوم ولایت 67
- ب)مفهوم فقیه 68
- الف)ولایت مقیده فقیه 71
- اشاره 71
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 71
- ب)ولایت مطلقه فقیه 72
- اشاره 74
- ایران 74
- افغانستان 77
- دیگر کشورهای اسلامی 80
- اشاره 82
- اشاره 84
- 1-سید مرتضی 84
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 84
- اشاره 84
- 2-شیخ طوسی 86
- 3-قطب الدین راوندی 87
- 4-طبرسی 90
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 91
- 1-محقق حلی 91
- 2-فاضل آبی 93
- 4-فخر المحققین 94
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 95
- 1-مقدس اردبیلی 95
- 2-شیخ بهایی 95
- 3-میرزای قمی 96
- 4-شیخ انصاری 96
- 5-فقهای مشروطه خواه 98
- فقهای معاصر 99
- 1-سید احمد خوانساری 99
- 2-سید محمد شیرازی 100
- اشاره 103
- اشاره 103
- اشاره 103
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 103
- دلایل تحلیلی 103
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 106
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 110
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 112
- اشاره 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 114
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 120
- د)بررسی شبهه 121
- ه)چند نکته 123
- دلایل نقلی 125
- اشاره 125
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 125
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 127
- ب)بررسی احتمالات 128
- 2-روایت اشعثیات 136
- اشاره 136
- الف)بررسی سند 138
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 139
- ج)بررسی دلالت واژگان 151
- د)اشکال دلالی 165
- اشاره 168
- 3-قاعده درأ 168
- الف)فقها و قاعده درأ 169
- ب)مستند روایی قاعده درأ 171
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 173
- د)مفهوم شناسی 176
- ه)احتیاط در دماء 182
- دیدگاه فقها 188
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 189
- نقد و بررسی 189
- اشاره 189
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 190
- اشاره 193
- 1-شیخ مفید 195
- متقدمین 195
- اشاره 195
- 2-شیخ طوسی 196
- 3-سلّار 197
- 1-علامه حلی 198
- متأخرین 198
- 2-شهید اول 199
- 4-فاضل مقداد 200
- 5-محقق کرکی 201
- متأخرِ متأخرین 202
- 1-مقدس اردبیلی 202
- 6-شهید ثانی 202
- 2-فیض کاشانی 203
- 4-محقق نراقی 204
- 5-صاحب جواهر 205
- فقهای معاصر 207
- 1-امام خمینی 207
- اشاره 210
- استفتائات 210
- 2-مقام معظم رهبری 211
- 3-ناصر مکارم شیرازی 211
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 211
- اشاره 213
- اشاره 213
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 213
- دلایل تحلیلی 213
- اشاره 213
- ب)اشکال ها 214
- اشاره 215
- 2-اختلال نظام 215
- الف)دیدگاه فقها 216
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 217
- اشاره 221
- د)نقد و بررسی 221
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 221
- الف)دیدگاه فقها 223
- ب)روش دیگر استدلال 225
- اشاره 226
- 4-استناد به ولایت حسبه 226
- الف)مفهوم شناسی حسبه 227
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 230
- ج)اشکال ها 231
- دلایل نقلی 235
- اشاره 235
- اشاره 235
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 235
- ب)نقد و بررسی 237
- 2-روایت حفص بن غیاث 243
- اشاره 243
- الف)بررسی سند روایت 243
- اشاره 252
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 252
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 265
- اشاره 265
- الف)بررسی سند روایت 266
- ب)بررسی دلالت روایت 267
- اشاره 273
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 273
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 274
- دوم.بررسی دلالت توقیع 278
- 6-دیگر روایات 284
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 284
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 287
- ج)روایت ابی عبیده 288
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 290
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 291
- و)روایت«مجاری الامور» 292
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 293
- ح)جمع بندی روایات 294
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 296
- اشاره 296
- عموم مردم 296
- اشاره 296
- اشاره 296
- الف)ساب النبی و الائمه 297
- ج)قتل در فراش 298
- اشاره 300
- الف)اقامه حد بر عبد 300
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 301
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 302
- حاکم جور 303
- اشاره 303
- 1-تعریف حاکم جور 303
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 304
- اشاره 304
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 304
- ب)سیره عملی معصومان 306
- ج)منع از تعطیل حدود 307
- فقیه یا ولی فقیه 310
- پژوهشی 320
- اشاره 322
- مقالات 340
- منابع اینترنتی 343
- نرم افزارها 344
چه بسا اهدافی چون پاکسازی و اصلاح مجرم و جامعه بر این هدف ترجیح داشته باشد.مؤید این مطلب،روایاتی است که امام تصریح می کند توبه و اصلاح مجرم بین خود و خدایش،بهتر از اقامه حد در برابر عموم مردم است. (1)
دلایل نقلی
اشاره
از مباحث مطرح شده در فصل پیش روشن شد ادله عقلی مورد بحث،بیشتر بر لزوم و بایستگی اقامه حدود تأکید می کردند،ولی درباره متصدی اقامه حدود و کسی که باید در زمان غیبت این ولایت را به دست گیرد،ساکت اند.به نظر می رسد تعیین این فرد بدون مراجعه به دلایل نقلی میسر نباشد.به همین دلیل،در ادامه این دلایل را به منظور پی بردن به اصل مشروعیت اقامه حدود در عصر غیبت و با نیم نگاهی به متصدی آن پس از اثبات مشروعیت پی می گیریم.عمده دلایل نقلی عبارت اند از:اطلاق ازمانی ادله حدود،روایت حفص بن غیاث،مقبوله عمر بن حنظله،معتبره ابی خدیجه و توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف.
1-اطلاق ازمانی ادله حدود
اشاره
یکی از ادله جواز اقامه حدود،مطلق و عام بودن ادله حدود در کتاب و سنت است.آیت الله خویی به این ادله به این نحو استدلال کرده است:
ادله حدود،چه در کتاب و چه در سنت،مطلق است و به زمان خاصی مقید نیست؛مانند (الزّانِیَهُ وَ الزّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَهَ جَلْدَهٍ) (نور،آیه2)و (وَ السّارِقُ وَ السّارِقَهُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما جَزاءً بِما کَسَبا نَکالاً مِنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ) (مائده،آیه38)این ادله بر وجوب اقامه حدود دلالت دارد،ولی نشان نمی دهد متصدی اقامه حدود چه کسی است.از طرفی،ضروری است که این امر برای فرد فرد مسلمین تشریع نشده باشد؛چون این امر موجب اختلال نظام می شود،بلکه از برخی روایات استفاده می شود که اقامه حد برای همه کس جایز نیست.پس باید به قدر میتفن اخذ کرد و متیقین کسی است که امر به دست اوست و او حاکم شرعی است. (2)
1- (1) .ر.ک:کلینی،کافی،ج7،ص185-187 و شیخ حر عاملی،وسائل الشیعه،ج18،ص327-329.
2- (2) .سید ابوالقاسم خویی،مبانی تکمله المنهاج،ج1،ص224.