- مقدمه 1
- اشاره 5
- اشاره 7
- اشاره 7
- اشاره 7
- 1-واژه شناسی حد 7
- حد 7
- ب)معنای اصلی واژه 8
- الف)ریشه واژه حد 8
- 2-اصطلاح شناسی حد 10
- الف)حد در متون دینی 10
- ب)حد در اصطلاح فقهی 20
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 26
- 3-انواع جرایم حدی 26
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 29
- 1-واژه شناسی تعزیر 31
- اشاره 31
- تعزیر 31
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 33
- الف)تعزیر در متون دینی 33
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 36
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 37
- اشاره 37
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 37
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 39
- الف)ارتکاب معصیت 40
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 40
- اشاره 40
- ب)اخلال در واجب 46
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 47
- مشروعیت 49
- 1-واژه شناسی مشروعیت 49
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 49
- اشاره 49
- 1-واژه شناسی غیبت 52
- عصر غیبت 52
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 53
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 53
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 55
- اشاره 59
- لزوم عصمت امام 59
- اشاره 60
- اصل عدم ولایت 60
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 61
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 61
- الف)استصحاب 63
- ب)توحید 63
- ج)آزادی انسان ها 64
- اشاره 66
- ولایت فقیه 66
- الف)مفهوم ولایت 67
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 67
- ب)مفهوم فقیه 68
- الف)ولایت مقیده فقیه 71
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 71
- اشاره 71
- ب)ولایت مطلقه فقیه 72
- ایران 74
- اشاره 74
- افغانستان 77
- دیگر کشورهای اسلامی 80
- اشاره 82
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 84
- اشاره 84
- 1-سید مرتضی 84
- اشاره 84
- 2-شیخ طوسی 86
- 3-قطب الدین راوندی 87
- 4-طبرسی 90
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 91
- 1-محقق حلی 91
- 2-فاضل آبی 93
- 4-فخر المحققین 94
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 95
- 1-مقدس اردبیلی 95
- 2-شیخ بهایی 95
- 3-میرزای قمی 96
- 4-شیخ انصاری 96
- 5-فقهای مشروطه خواه 98
- فقهای معاصر 99
- 1-سید احمد خوانساری 99
- 2-سید محمد شیرازی 100
- اشاره 103
- اشاره 103
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 103
- دلایل تحلیلی 103
- اشاره 103
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 106
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 110
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 112
- اشاره 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 114
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 120
- د)بررسی شبهه 121
- ه)چند نکته 123
- اشاره 125
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 125
- دلایل نقلی 125
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 127
- ب)بررسی احتمالات 128
- اشاره 136
- 2-روایت اشعثیات 136
- الف)بررسی سند 138
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 139
- ج)بررسی دلالت واژگان 151
- د)اشکال دلالی 165
- 3-قاعده درأ 168
- اشاره 168
- الف)فقها و قاعده درأ 169
- ب)مستند روایی قاعده درأ 171
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 173
- د)مفهوم شناسی 176
- ه)احتیاط در دماء 182
- دیدگاه فقها 188
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 189
- اشاره 189
- نقد و بررسی 189
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 190
- اشاره 193
- 1-شیخ مفید 195
- اشاره 195
- متقدمین 195
- 2-شیخ طوسی 196
- 3-سلّار 197
- متأخرین 198
- 1-علامه حلی 198
- 2-شهید اول 199
- 4-فاضل مقداد 200
- 5-محقق کرکی 201
- 6-شهید ثانی 202
- متأخرِ متأخرین 202
- 1-مقدس اردبیلی 202
- 2-فیض کاشانی 203
- 4-محقق نراقی 204
- 5-صاحب جواهر 205
- 1-امام خمینی 207
- فقهای معاصر 207
- اشاره 210
- استفتائات 210
- 3-ناصر مکارم شیرازی 211
- 2-مقام معظم رهبری 211
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 211
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 213
- اشاره 213
- اشاره 213
- دلایل تحلیلی 213
- اشاره 213
- ب)اشکال ها 214
- اشاره 215
- 2-اختلال نظام 215
- الف)دیدگاه فقها 216
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 217
- اشاره 221
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 221
- د)نقد و بررسی 221
- الف)دیدگاه فقها 223
- ب)روش دیگر استدلال 225
- اشاره 226
- 4-استناد به ولایت حسبه 226
- الف)مفهوم شناسی حسبه 227
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 230
- ج)اشکال ها 231
- اشاره 235
- اشاره 235
- دلایل نقلی 235
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 235
- ب)نقد و بررسی 237
- 2-روایت حفص بن غیاث 243
- الف)بررسی سند روایت 243
- اشاره 243
- اشاره 252
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 252
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 265
- اشاره 265
- الف)بررسی سند روایت 266
- ب)بررسی دلالت روایت 267
- اشاره 273
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 273
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 274
- دوم.بررسی دلالت توقیع 278
- 6-دیگر روایات 284
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 284
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 287
- ج)روایت ابی عبیده 288
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 290
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 291
- و)روایت«مجاری الامور» 292
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 293
- ح)جمع بندی روایات 294
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 296
- اشاره 296
- اشاره 296
- عموم مردم 296
- اشاره 296
- الف)ساب النبی و الائمه 297
- ج)قتل در فراش 298
- اشاره 300
- الف)اقامه حد بر عبد 300
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 301
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 302
- اشاره 303
- 1-تعریف حاکم جور 303
- حاکم جور 303
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 304
- اشاره 304
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 304
- ب)سیره عملی معصومان 306
- ج)منع از تعطیل حدود 307
- فقیه یا ولی فقیه 310
- پژوهشی 320
- اشاره 322
- مقالات 340
- منابع اینترنتی 343
- نرم افزارها 344
2-اقامه حدود در همه جرایم
اشاره
فقهای شیعه در برخی موارد،بدون در نظر گرفتن شرط فقاهت اقامه حدود را جایز می دانند،بدون این که این جواز را مقید به جرایم خاصی بنمایند.به نظر می رسد بتوان این موارد را در چهار عنوان مورد بررسی قرار داد:اقامه حد بر عبد،زوجه و ولد،و اقامه حد از سوی سلطان ظالم.بررسی تفصیلی این نظریات و ادله آنها بحثی مستقل و مفصل می طلبد،بدین جهت در این نوشتار،به ارائه گزارشی از این دیدگاهها و اختلاف نظرهایی که در این موارد به چشم می خورد،اکتفا می کنیم.
الف)اقامه حد بر عبد
فقهای شیعه معتقدند در زمان غیبت مولی می تواند بر عبد خود حد جاری نماید.شیخ در«مبسوط» (1)وسید بن زهره در«غنیه» (2)این مطلب را مورد اجماع شیعه می داند.یکی دیگر از فقها نیز می گوید:هیچ خلافی نیست که مولی می تواند بر عبد خود اقامه حد نماید؛زیرا این مطلب در کتابهای متعددی تصریح شده است،همچون:«المقنعه»،«النهایه»،«المقنع»،«الوسیله»،«الهدایه»،«السرائر»،«الشرائع»،«المنتهی»،«التذکره»،«التحریر»،«المختلف»،«القواعد»،«الارشاد»،«التبصره»،«التلخیص»،«الدروس»،«اللمعه»،«غایه المراد»،«تعلیقات المحقق الثانی علی الشرائع»،«الروضه»،«المسالک»و غیر این کتاب ها. (3)اما صاحب جواهر ضمن پذیرش این دیدگاه شهرت آن را مسلم دانسته،می گوید:
«کاد یکون إجماعا کما أعترف به بعضهم،بل فی المسالک لم یخالف فیه إلا الشاذ النادر،ولعله کذلک،إذ لم یحک الخلاف فیه إلا من المفید و الدیلمی،بل عن الغنیه الاجماع علیه،بل مقتضی جواز الحلی له بعد ما سمعته منه سابقا کونه مجمعا علیه أو أن النصوص به متواتره» (4)
1- (1) .شیخ طوسی،مبسوط،ج8،ص11.
2- (2) .ابن زهره،غنیه النزوغ،ج1،ص425.
3- (3) .سیدمحمدباقر شفتی،مقاله فی تحقیق اقامه الحدود فی هذه الاعصار،ص60.
4- (4) .محمدحسن نجفی،جواهر الکلام،ج21،ص386و387.