مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 49

مشروعیت

1-واژه شناسی مشروعیت

«مشروعیت»مصدر صناعی است از«مشروع».مشروع هم اسم مفعول و به معنای،کار مشروع،کار شرعی و کاری است که شرع آن را روا داشته،و جمع آن«مشاریع»است.بدین ترتیب،مشروعیت چیزی نیست جز شرعی و مطابق شرع بودن.اما برای اینکه هر چه بیشتر با این واژه آشنا شویم،بهتر است مشتقات آن را بررسی کنیم.

واژه مشروعیت در اصل از«شرع»گرفته شده است.واژه شناسان عرب«شَرَع»را آغاز کردن معنا کرده،در کاربردهای متفاوت،معانی متعددی برای آن برشمرده اند:شرعت الدواب فی الماء:چهارپا پوزه خود را در آب فروبرد تا از آن بنوشد. (1)شرع المنزل:خانه بر سر خیابان قرار گرفت.شرع الرماح:نیزه ها به سوی چیزی راست شد. (2)شرع الطریق:راه آشکار شد.شرع به:او را در آب وارد کرد.شرع شرعاً الطریق:راه را آشکار ساخت.شرع الدین:دین را ابلاغ کرد و آن را آشکار ساخت:شرع لکم من الدین ما وصی به نوحاً:برای شما از دین،آیین نهاد آنچه را بدان نوح را وصیت کرد.شرع الشیء:آن چیز را بلند کرد تا به خوبی نمایان شد.شرع الباب الی الطریق:در خانه را به سوی راه باز کرد.شرع الحبل:هر دو سر رسن را در دسته دلو و مانند آن داخل کرد. (3)

2-اصطلاح شناسی مشروعیت

اشاره

در فقه اسلامی تعریف خاصی از مشروعیت صورت نگرفته،این واژه در همان معنای لغوی به کار رفته است.بر این اساس،مشروعیت به معنای مطابقت با آموزه های شریعت اسلام است.اما به نظر می رسد در بحث«اجرای حدود»مشروعیت در سخن کسانی که اقامه حدود را جایز می شمارند،در معنایی غیر از آنچه در کلام مانعان اجرای حدود دیده می شود،به کار رفته است.

1- (1) .ابن اثیر،غریب الحدیث،ج2،ص 460.
2- (2) .خلیل بن احمد،کتاب العین،ج1،ص 253.
3- (3) .خلیل جر،فرهنگ لاروس.