تاریخ عصر غیبت صفحه 230

ارتباط نوّاب خاص با امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از این تاریخ به بعد به پایان رسید و دورۀ غیبت کبری آغاز شد.

مشهور است که رحلت ابوالحسن، علی بن محمد سَمَری در پانزدهم شعبان سال 329 قمری اتفاق افتاده، ولی شیخ صدوق رحلت این نایب بزرگوار امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را پانزدهم شعبان سال 328 قمری ذکر نموده است.(1)

نکاتی چند درباره آخرین توقیع ناحیۀ مقدسه در زیر می آید:

یکم. در این توقیع امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف شش روز قبل از درگذشت ابوالحسن، علی بن محمد سَمَری، درگذشت وی را خبر داده است. و مرگ وی در روز موعود، فرا رسید. این پیش گویی و تحقّق آن در روز موعود از نظر امامیّه دلیل قاطعی است که این توقیع را حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف صادر کرده است؛

دوم. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به ابوالحسن سَمَری دستور داد کسی را در امر نیابت، جانشین خود قرار ندهد. این جمله به روشنی دلالت دارد که راه ارتباط مستقیم بین امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و نوّاب خاص به پایان رسید و از این تاریخ به بعد مردم با واسطۀ آنان پرسش های خود را با آن امام نمی توانند در میان بگذارند؛

سوم. در این توقیع، زمان پایانی غیبت صغری و آغاز غیبت کبری بیان شده است؛

چهارم. ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به اذن خداوند است و معلوم نیست که در چه تاریخی ظاهر خواهد شد؛

پنجم. دو نشانه برای ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در این توقیع ذکر شده است: قیام سفیانی و دیگر صیحۀ آسمانی.

ب) ملاک های نصب نوّاب اربعه

همان گونه که در مباحث گذشته بیان شد، امامان معصوم علیهم السلام افراد گوناگونی را به وکالت خود برگزیده بودند. در زمان امام یازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف ده ها نفر در سازمان وکالت فعالیت می کردند. از آن همه افراد خوب و مورد اعتماد چگونه شد که این چهار نفر به مقام نیابت خاصه در دورۀ «غیبت صغری» ره یافتند؟