تاریخ عصر غیبت صفحه 340

شده است.(1)

3. زیارات

زیارت، امام شناسی و گویای رابطه انسان با امام است. در زیارت نامه های منسوب به آن حضرت، به معارفی بلند درباره امام شناسی، شأن و مرتبت آن بزرگواران و وظایف و تکالیف مؤمنان با آنان و نیز برخی حقایق و مجاهدت ها و تاریخ امامان معصوم علیهم السلام پرداخته اند.(2)

4. توقیعات و بیانات

آن حضرت توقیعات (نامه های) فراوانی به برخی از نائبان خاص(3) (نوّاب اربعه)، یا نائبان عام (هم چون شیخ مفید)(4) و یا بعضی از شیعیان و پیروان(5) خود دارد. برخی

1- نک: سید مرتضی مجتهدی، صحیفه مهدیه، ترجمه محمد حسن رحیمیان، ص 127- 152.
2- بحارالأنوار، ج 102، ص 195 و 212؛ بحارالأنوار، ج 101، ص 317؛ بحارالأنوار، ج 94، ص 36.
3- نک: طبرسی، الاحتجاج، ج 2، ص 535 و 542.
4- طبرسی، الاحتجاج، ج 2، ص 596.
5- بحارالأنوار، ج 51. ص 294، 297 و 299.