تاریخ عصر غیبت صفحه 63

مستی و طرب می گذراندند.(1) نه تنها قصرهای خلفا که قصرهای وزیران و امیرانشان نیز پایگاه شراب و رقص و غنا بوده است.(2) که «الناس علی دین ملوکهم».

آورده اند که هادی عباسی، همواره ابراهیم موصلی را به دربار دعوت می کرد و ساعت ها به آواز او گوش می داد. هادی از روی دل بستگی فراوان به ابراهیم، اموال و ثروت زیادی به او بخشیده بود. یک روز مبلغ دریافتی او از خلیفه، به 150 هزار دینار رسید.

روزی ابراهیم موصلی چند آواز برای هادی خواند و در او هیجان بسیاری انگیخت. هادی او را تشویق کرد و بارها از وی خواست که بخواند. آن گاه در پایان بزم، به یکی از پیش کاران خود دستور داد که دست ابراهیم را بگیرد و به خزانه بیت المال ببرد تا او هر قدر می خواهد، بردارد و حتی به او گفت که اگر ابراهیم خواست، بگذارد تمام بیت المال را ببرد. ابراهیم می گوید: «وارد خزانه بیت المال شدم و فقط پنجاه هزار دینار برداشتم.»(3)

بنابر گفته پسر ابراهیم، اگر هادی بیشتر عمر می کرد، ابراهیم می توانست حتی دیوارهای خانه اش را از طلا و نقره بسازد.(4)

متوکل نیز دست کمی از نیای خود نداشته است. بنابر نقل طبری، وقتی متوکل، قصر «جعفری» خود را به پایان رساند، مطربان و دلقکان را فراخواند و پس از انجام کارشان به آنان دومیلیون درهم پرداخت.(5)

5. بخشش ها

خلفا، بیت المال مسلمین، را تنها به رقاصان و آوازه خوانان بزم هایشان نمی بخشیدند؛ مادران، همسران و دیگر بستگان آنان نیز از این بخشش ها بهره مند بودند. متوکل به مادرش شجاع، سالی شش صدهزار دینار می داد. آورده اند که پنج

1- العصر العباسی الثانی، ص 92.
2- العصر العباسی الثانی، ص 92.؛ و نیز نک: تاریخ الاسلام، ج 3، ص 430.
3- الأغانی، ج 5، ص 185.
4- الأغانی، ج 5، ص 163.
5- تاریخ طبری، ج7، ص 382. (به نقل از: العصر العباسی الثانی، ص 69).