کلیات تاریخ ادیان از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 21

روش قرآن در نقل تاريخ (39)

«وَ اِذْ قــــــــالَ اِبْــــــراهيــــمُ لاَِبيـــــــهِ ءَ ازَرَ... .» (74 / انعــام)

اين كه قرآن مجيد، مواد تاريخ و جزئيات داستان را نقل نمي‌كند، دليلش روشن است. و آن اين است كه قرآن كريم كتاب دعوت و هدايت است، و اين كاري كه دارد يك قدم راه را به طرف چيزهاي ديگر از قبيل تاريخ، و يا رشته‌هاي ديگر، كج نمي‌كند، زيرا هدف قرآن تعليم تاريخ و مسلكش مسلك رمان نويسي نيست. هيچ كاري به اين ندارد كه فلاني پسر كيست و نسبتش چيست؟ و يا حوادث تاريخي مربوط به او در چه زمان و مكاني رخ داده است. قرآن متعرض ساير مشخصاتي كه يك تاريخ نويس يا رمان نويس بي‌نياز از ذكر آن نيست، نمي‌شود. چون تعرض به اين‌گونه خصوصيات در هدف قرآن ـ هدايت ـ دخالت و تأثير ندارد.

(40) كليات تاريخ اديان

مــردم از نظــر هــدايت بــرايشــان يكســان است كه بدانند ابراهيم فرزند تارخ ابن ناحور بن سروج بن رعو بن فالج بن شالج‌بن‌ارفكشاذبن سام بن نوح است، يا ندانند.

بــراي مردم يكسان است كه بدانند كه ابراهيم در «اوركلداني‌ها» و در حدود سنه دو هزار قبل از ميلاد به دنيا آمده است، و ولادتش در عهد فلان پادشاهي بوده كه در فــلان زمــان به دنيــا آمده و فـلان مدت سلطنت كرده و فلان روز مرده است، يا ندانند!

قرآن، در عين حال، در آن مقدار از علم نافع كه بحث در آن واجب بوده، كوتاهي نفرموده است. و بحث و نظر در عالم و اجزاء آسماني و زميني‌اش را هم تحريم نكرده است، و از خواندن و شنيدن اخبار و تاريخ امم گذشته و سنن و آدابي كه در آن امم معمول بوده و بدان وسيله كسب معرفت مي‌توان كرد، جلوگيري نكرده است، و بلكه از

روش قرآن در نقل تاريخ (41)

آن به بهترين وجهي مدح هم كرده است، و نيز در آيات بي‌شماري سفارش به تفكر و تـذكـر در آن فرموده است. (1)

تاريخ ملت‌ها و تاريخ اديان