پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 277

«رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ».

(آل عمران/ 8) (پروردگارا، دلهای ما را منحرف مگردان بعد از آنکه ما را هدایت نمودی و برایمان از پیشگاه خویش رحمتی- بی حد و حصر- به بخش چرا که بی شک تنها تو بیدریغ بخشنده ای).

«مراحل تدبر و فهم» نیز همان «مراحل ترتیل» می باشد که بهمراه بیان «شیوه های تدبر» در فصل چهارم، خواهد آمد.

اصل هفتم: فرهنگ اصطلاحات قرآن

اشاره

-1

«کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکِیمٍ خَبِیرٍ». (هود/ 1)

قرآن کریم در میان مردمی نازل شد که «اسب و شمشیر و زن» بالاترین محبوب آنان بحساب می آمد و افق نگاهشان از مظاهر مادی طبیعت، فراتر نمی رفت و در خصلتهای آلوده و زشت غرق بودند و علم و معرفت و معنویات، مورد تحقیر و اهانت بود و جهل و مادیگری و آلودگی، معیار مباهات و تکریم:

«بأرض عالمها ملجم و جاهلها مکرم!». (نهج، خ 2) (- پیامبر- در سرزمینی- مبعوث شد- که عالمش به لجام کشیده شده و جاهلش مورد تکریم بود!).

در چنین فضایی با چنین معیارها و بینشی پست و منحط، طبعا الفاظ متداول در