پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 291

بهشتی بودن سنگ حجرالأسود و غیره.

مثالها

«یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَهٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالًا کَثِیراً وَ نِساءً ...». (نساء/ 1) در اینگونه موارد در صورت قوّت سند و محتوای حدیث و امکان توجیه ظواهر آیات، اگر حدیث را قید آیه نگیریم لااقل باید احتیاط نمود تا دلیل قوی تری بر توجیه ظاهر آیه یا تثبیت آن بیابیم.

ث: قاعده جری و تطبیق

در موارد بسیاری از آیات، احادیثی آمده است که آیه را بر موارد خاصی تطبیق می نماید و آیه را با توجه به آن مورد خاص، معنی می کند.

در نظر ابتدایی، گمان می رود که حدیث، شمول آیه را محدود نموده است و به غیر از مورد حدیث نمی توان آیه را گسترش داد.

این گمان غلط، بسیاری از مفسران شیعه و اهل سنت را به محدودیت و جمود در