پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 332

ریشه اش ثابت، و شاخ و برگش در آسمان بسر می برد که میوه اش را در هر زمانی به اذن پروردگارش عطاء می کند).

با این توجه این نکته بدست می آید که ما با بکارگیری ابزار و وسایل و شیوه های صحیح تدبر و با توجه به اصول تدبر و آفتهای آن صرفا نقش زمینه چینی را بر عهده داریم که این زمینه چینی در اوقات شب و روز در شرایط خاصی با لطف و عنایت حق همراه شده نتیجه می بخشد از این رو، همواره در کنار این زمینه چینی ها باید به عنایت خدا چشم دوخت و از او استمداد طلبید و از شتاب در نتیجه گیری از آیات، خودداری نمود:

«... وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضی إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً».

(طه/ 114) (و به قرائت عجله مکن قبل از اینکه وحی آن بتمامی بسویت پایان پذیرد و بگو پروردگارا مرا از حیث علم بیفزا).

پس باید بطور طبیعی با آیات بسر برد و از تکلف و تحمیل بر آیه خودداری نمود، تا خود پیام خویش را بر ما عرضه نماید:

«و اجهد رأیک ... ثمّ لا تعزم حتّی تثبت و تنظر و لا تجب فی مشوره حتّی تقوم فیها و تقعد و تنام و تأکل و تصلّی و أنت مستعمل فکرتک و حکمتک ...».

لقمان علیه السلام (و نظرت را در نهایت و با سعی و تلاش بکار انداز ... سپس تصمیم خویش را قطعی مکن تا آنکه ثبات بخرج دهی و با دقت بنگری و در هیچ مشورتی پاسخ نده تا آنکه در آن بپاخیزی و بنشینی و بخوابی و بخوری و نماز بخوانی در حالیکه فکر و حکمت خود را بکار گیرنده ای).