پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 354

«الرّتل: إتّساق الشی ء و انتظامه علی استقامه، یقال رجل رتل الأسنان».

«التّرتیل: إرسال الکلمه من الفم بسهوله و استقامه، قال تعالی «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا، وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیلًا».

(ترتیل: فرستادن و خارج نمودن کلمه از دهان با سهولت و به شیوه صحیح می باشد. چرا که خدای تعالی می فرماید: وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ ...».

این معنی و این استشهاد، هر دو ناقص می باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.

معنی «مفردات» به بخشی از معنی ترتیل آنهم جزء مقدمی آن نظر دارد، حال آنکه عمده، بخش معنی قرآن می باشد که به غفلت سپرده شده است.

این غفلت شگفت آور در اکثر تفاسیر و کتب لغت بچشم می خورد (1) با وجود اینکه آیات و احادیث در مورد «ترتیل» بوضوح، اینگونه تلقی از «ترتیل» را مردود می شمارد.

الف: شواهد قرآنی

دلیل روشن و محکم برای جامعیت معنی ترتیل، آیه 32 فرقان و 4 مزمل می باشد که با احادیث فراوانی تأیید می گردد:

دلیل اوّل: در سوره فرقان/ 32 می فرماید:

«وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَهً واحِدَهً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِیلًا».