پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 451

را- فهم نمی نمایند و ایشان را چشمهایی است که با آن- حقیقتی را- نمی بیند و ایشان را گوشهایی است که با آن- حقیقتی را- نمی شنوند، آنان همانند چارپایان هستند، بلکه گمراهترند، آنان همان بی خبران و سرگرم شدگان هستند).

مرور مکرر آیات

در جریان تدبر، مرور مکرر آیات بهمراه تأنی و دقت نظر، در کشف نکات نهفته و روابط پنهان در آیات بسیار مؤثر می باشد، شروع این جریان و استمرارش با قرائت آهنگین و حزن آمیز بسیار قوّت می گیرد، تأثر از موسیقی آیات در کنار درک مقدماتی از آن، قوای ادراکی و مشاعر را بسیار حساس نموده، ظواهر زیبای آیات بسیار پر رمز و راز و عمیق جلوه گری می کند و همچون گوهرهایی تابناک اندیشه های غوّاص را سوی خود می کشد.

در احادیث متعددی این مرور مکرر آهنگین آیات از پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین گزارش شده است: «ابو ذر می گوید یک شبی تا صبح، رسول خدا صلی الله علیه و آله در میان ما به قیام، آیه 118 مائده: «إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُکَ ...» را مکرّر تلاوت می نمود:

«قام ألنّبی صلی الله علیه و آله بآیه حتّی أصبح یردّدها «إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُکَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ ...». (در المنثور، ذیل آیه شریفه) زهری می گوید: «امام سجاد علیه السلام هر وقت آیه «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» را- در نماز- قرائت می نمود آنقدر آن را تکرار می فرمود که نزدیک بود بر سر آن جان دهد!»:

«کان علیّ بن الحسین علیهما السلام إذا قرأ «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» یکرّرها حتّی یکاد أن یموت!». (نور الثقلین، ج 1، ص 19) داود بن فرقد نیز می گوید: امام صادق علیه السلام را شنیدم که بیش از حد شمارش، آیه «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» را قرائت می نمود: