پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 455

گناهانتان را می آمرزد و شما را از عذابی بسیار دردناک پناه می دهد.

و هر که دعوت کننده خدا را پاسخ مثبت ندهد، پس هرگز در زمین، عاجز کننده نمی باشد و برای او از غیر او یاورانی نخواهد بود، آنان در گمراهی روشنگری بسر می برند).

می بینیم با یک جلسه استماع در شرایط مناسب چگونه این دسته جنی به حقایق عمیقی از قرآن پی بردند و به گونه ای دقیق پیام را اخذ نمودند که سه تعبیر آنان در هدف نزول قرآن، جزء آیات قرآن قرار گرفته است. (1)

شواهد مراتب فهم و تدبر در قرآن

در قرآن کریم، دو مرتبه کلی از تدبر در قرآن را می توان، مشاهده نمود:

«کِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْکَ مُبارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ». (ص/ 29) (کتابی که آن را بسویت نازل کردیم بسیار با برکت است برای اینکه در آیات آن ژرف بیندیشند و برای اینکه صاحبان خرد متذکر شوند).

* تعبیر «لِیَدَّبَّرُوا آیاتِهِ» نظر به عموم مردم دارد، لیکن تعبیر «لِیَتَذَکَّرَ» بطور اختصاصی مرتبه اولوالألباب را نظر دارد که عنوان مشترک مرتبه «اشاره، لطیفه و حقیقت» می باشد، گویا که آنان از مرتبه تدبر عمومی گذشته به مرتبه تذکر به حقایق بدست آورده رسیده اند.

«هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِیُنْذَرُوا بِهِ وَ لِیَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِیَذَّکَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ». (ابراهیم/ 52) (این- بیانات در مورد سرنوشت تبهکاران در دنیا و آخرت- پیام رسایی برای همه