پژوهشی پیرامون تدبردر قرآن صفحه 497

بعضی دیگر، آشنایی با ابزار تخصصی را نیاز دارد، مقدار نیاز به این ابزار، بستگی به نوع سؤالات تفاوت می کند.

الف- نمونه های تدبر در مرتبه عبارات و اشارات قرآن

اشاره

ما در این نمونه ها، بدون تأکید بر سطح سؤال، آنها را پی می گیریم:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ، إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ، اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ، غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ».

طرح بعضی از سؤالات در مورد سوره حمد

«معنی دقیق کلمه» علت گزینش و جایگاه آن، ارتباطات در جمله، آیه و آیات و سؤالات اساسی دیگر:

1- معنای «الله، رحمن و رحیم» چیست؟
2- چرا در میان اسماء الهی، این سه اسم با این ترتیب خاص آمده اند؟ و چرا این ذکر در صدر سوره ها تکرار شده است؟
3- معنای «حمد، رب، عالمین و دین» چیست؟
4- چرا حمد به الله نسبت داده شده است؟
5- چرا در «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» و «الْحَمْدُ لِلَّهِ» گوینده سخن ملحوظ نیست؟
6- رابطه میان «الله، رَبِّ الْعالَمِینَ، الرَّحْمنِ، الرَّحِیمِ و مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» چیست؟
7- «نعبد، إهد، صراط، مستقیم، أنعمت علیهم، غیر، مغضوب، لا و ضالّین» چه معنی می دهد؟
8- چرا جمله «نعبد و نستعین» به صیغه فعلی آمده اند و همچون «الْحَمْدُ لِلَّهِ» شکل