تاریخ عصر غیبت صفحه 137

· سیستان - بُست

به گفته برخی محققان، سازمان وکالت در این منطقه نیز فعالیت داشته است؛ چراکه این منطقه نیز جزء مناطق شیعه نشین بوده است و شواهدی بر ارتباط مالی شیعیان این مناطق با ائمه علیهم السلام گواهی می دهد.(1)

· مصر

آن گونه که از بعضی منابع بر می آید، مصر نیز به دلیل وجود شیعیانی در این منطقه، در قلمرو فعالیت سازمان وکالت بوده است. برخی عثمان بن عیسی رواسی را که پس از شهادت امام کاظم علیه السلام از سران واقفیه شد، وکیل آن حضرت در مصر نام برده اند.(2) همین طور شفیع خادم، وکیل امام عسکری علیه السلام در مصر بوده است.(3)

د) وظایف و مسئولیت های سازمان وکالت

اشاره

با بررسی شواهد تاریخی چنین به دست می آید که سازمان وکالت از آغاز تا پایان فعالیتش، کارکردهای گوناگونی داشته است. برخی از محققان وظیفه اصلی این سازمان را دریافت و تحویل اموال و وجوه شرعی بیان کرده اند،(4) ولی به نظر می رسد که این سازمان اهدافی دیگر نیز داشته است. با نگاهی تحلیلی به این سازمان، آن را برتر از مجموعه ای خواهیم یافت که تنها هدفش گردآوری خمس، زکات، صدقه، هدیه و نذر بوده است.

هدف های سیاسی والایی در پسِ وظایف شکلی و ظاهری این سازمان نهفته بوده

1- نک: تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف، ص 78.
2- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف، ص 71، شیخ طوسی، الغیبه، ص 63.
3- طبق این نقل، مردی از اهل مصر، نزد امام عسکری علیه السلام به خاطر ظلم وکیل آن ناحیه شکایت می کند و حضرت با نامه ای توبیخ آمیز سبب رفع ظلم از آن فرد می شود؛ گرچه در این نقل تصریح نشده که آن وکیل، وکیل حضرت بوده، ولی قرائنی نظیر تظلّم آن فرد نزد حضرت نه نزد حکومت، و پیام صریح حضرت به آن وکیل برای رفع ظلم، حکایت از آن دارند که آن شخص، وکیل امام عسکری علیه السلام بوده است. نک: الکافی، ج 1، ص 11، ح 19؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج 4، ص 432- 433؛ بحار الانوار، ج 50، ص 284.
4- نک: مکتب در فرآیند تکامل، ص 19؛ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف، ص 134.