تاریخ عصر غیبت صفحه 156

4. نصر بن قاموس لخمی

شیخ طوسی درباره او گفته است که او بیست سال وکیل امام صادق علیه السلام بوده، در حالی که وکالتش بر دیگران معلوم نبوده، و فردی نیکوکار و فاضل بوده است.(1) بنابر گفته شیخ طوسی، شدت تقیّه و پنهان کاری نصر بن قاموس را می توان فهمید. شیخ مفید، او را از خواص اصحاب امام کاظم علیه السلام برشمرده و احتمال وکالت او برای امام کاظم و امام رضا علیهما السلام نیز وجود دارد.(2)

5. مفضّل بن عمر جعفی

او به نمایندگی از امام صادق علیه السلام به کارهای شیعیان رسیدگی می کرده و در منازعات مالی آنان، به وکالت از آن حضرت اموالی را پرداخت می نموده است. هم چنین وکیل ارشد و مباشر امور امام کاظم علیه السلام در مدینه بوده است. گاه امام کاظم علیه السلام خود پرداخت های مالی شیعیان را نمی پذیرفت و آنها را به مفضّل بن عمر بازمی گرداند، که به نظر می رسد به دلیل نکات امنیتی بوده است.(3) برخی منابع کهن، او را باب امام صادق علیه السلام و برخی، باب امام کاظم علیه السلام بر شمرده اند که جلالت قدر او را می نماید.(4)

6. علی بن یقطین

علی بن یقطین وکیل امام کاظم علیه السلام در بغداد و عامل نفوذی حضرت به دستگاه عباسی بوده است. شرح حال او در منابع تاریخی و رجالی به تفصیل آمده است.(5) وی برای فرستادن نامه ها و اموال و وجوه شرعی عراق، به مدینه، گاه از وکیلان سرشناسی که رابط عراق و مدینه بودند، مانند عبدالرحمان بن الحجاج و گاه نیز از

1- درباره شخصیت معلّی بن خنیس نک: مناقب، ج 4، ص 225؛ معجم رجال الحدیث، ج 18، ص 237؛ تنقیح المقال، ج 3 رقم 11994؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص 348.
2- شیخ طوسی، الغیبه، ص347؛ معجم رجال الحدیث، ج 19، ص 42؛ تنقیح المقال، ج 3، رقم 1245؛ شیخ طوسی، رجال، ص 324.
3- الارشاد، باب ذکر الامام القائم بعد ابی الحسن علیه السلام، ص 304.
4- نک: تنقیح المقال، ج 3 رقم 12084؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص 210؛ بحار الانوار، ج 47، ص 342.
5- نک: مناقب، ج 4، ص 380- 402؛ تاریخ اهل البیت علیهم السلام، ص 147- 151.