- پیش گفتار 1
- شناخت منابع 3
- اشاره 3
- ب) کتاب های رجالی 9
- ج) کتاب های تاریخی 10
- چکیده 11
- اشاره 12
- الف) میلاد 12
- ج) القاب 13
- ب) نام 13
- د) مادر 14
- ه) ولادت پنهانی 18
- 1. دوره اختفا 20
- ز) دوره های زندگی حضرت 20
- اشاره 20
- 2. غیبت صغرا 22
- 3. غیبت کبرا 23
- چکیده 25
- اشاره 27
- 1. انتقال مرکز خلافت از بغداد به سامرا 29
- الف) وضعیت سیاسی 29
- 2. نفوذ و تسلّط ترکان 31
- 5. ستم گری وزیران و امیران 34
- 6. فتنه ها و آشوب های داخلی 35
- اشاره 35
- یکم. آشوب های بغداد 36
- سوم. فتنه خوارج 37
- دوم. آشوب های سامرا 37
- چهارم. شورش «صاحب زنج» (زنگیان) 38
- 7. خودمختاری مناطق تحت نفوذ 51
- اشاره 51
- سوم. ایران 52
- دوم. شمال افریقا (تونس و دیگر مناطق) 52
- پنجم. سوریه 54
- چهارم. مصر 54
- 8. تغییر ماهیت و اهداف فتوحات 55
- اشاره 57
- 1. عیاشی 57
- 3. جشن ها 59
- 4. بزم ها 62
- 5. بخشش ها 63
- 6. طعام ها 67
- چکیده 79
- اشاره 81
- الف) وضعیت فکری 83
- 1. انتقال عسکریین علیهما السلام از مدینه به سامرا و نظارت فراوان بر آنان 85
- ب) وضعیت سیاسی 85
- 2. شیوه های مبارزه سیاسی عسکریین علیهما السلام 86
- 1. وضعیت شیعیان 89
- اشاره 89
- ج) وضعیت اجتماعی 89
- اشاره 89
- دوم. فشار 90
- سوم. اخراج از سِمت ها 90
- چهارم. گرفتن امکانات اقتصادی 91
- اشاره 91
- یکم. نفوذ امام هادی علیه السلام 91
- 2. پایگاه اجتماعی و نفوذ رهبری شیعه 91
- دوم. نفوذ امام عسکری علیه السلام 96
- اشاره 101
- الف) پیش گویی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امامان علیهم السلام درباره ولادت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و غیبت آن حضرت 102
- 1. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم 102
- 3. حضرت فاطمه علیها السلام 104
- 4. امام حسن مجتبی علیه السلام 105
- 6. امام سجاد علیه السلام 106
- 7. امام باقر علیه السلام 107
- 8. امام صادق علیه السلام 108
- 9. امام کاظم علیه السلام 110
- 10. امام رضا علیه السلام 111
- 11. امام جواد علیه السلام 112
- ب) زمینه سازی امام هادی و امام عسکری علیهما السلام برای ورود شیعه به عصر غیبت 113
- 1. تبیین نزدیکی ولادت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، آغاز غیبت و چگونگی آن 113
- اشاره 113
- 2. کاهش ارتباط مستقیم با شیعیان 117
- 3. سامان دهی و تقویت سازمان وکالت 118
- چکیده 120
- اشاره 121
- اشاره 123
- ب) علل تشکیل سازمان وکالت و استمرار و گسترش فعالیت آن تا پایان عصر غیبت 123
- 1. لزوم ارتباط میان رهبری و پیروان 124
- 2. خفقان در دوره عباسیان و لزوم حفظ شیعیان و مکتب 124
- 4. رفع بلاتکلیفی از شیعه در ایام حبس امامان علیهم السلام و در عصر غیبت 125
- اشاره 125
- ج) بررسی محدوده زمانی و جغرافیایی فعالیت سازمان وکالت 125
- 3. آماده سازی شیعه برای ورود به عصر غیبت 125
- 1. حجاز 128
- · مدینه 128
- · مکه 129
- · یمن 129
- · بغداد 130
- · کوفه 130
- 2. عراق 130
- · سامرا 131
- · خراسان بزرگ 132
- · واسط 132
- اشاره 132
- · بصره 132
- 3. ایران 132
- · قم 133
- · ری 134
- · همدان 135
- · قرمیسین 136
- · اهواز 136
- د) وظایف و مسئولیت های سازمان وکالت 137
- · مصر 137
- اشاره 137
- 1. دریافت، تحویل و توزیع وجوه شرعی 138
- 3. راهنمایی و ارشاد شیعیان و مناظره با مخالفان 141
- 4. نقش سیاسی سازمان وکالت 143
- 5 . نقش ارتباطی سازمان وکالت 145
- 6 . کمک به نیازمندان، و حل مشکلات شیعیان 146
- اشاره 147
- 1. وثاقت یا عدالت 147
- ه) ویژگی ها و شرایط لازم برای وکیلان امامان علیهم السلام 147
- 2. رازداری و پنهان کاری 148
- 1. رهبری 149
- و) ساختار و شیوه های عملکرد سازمان وکالت 149
- 2. وکیل ارشد یا سر وکیل 150
- 3. نماینده های سیار 151
- 4. بهره گیری از اصل تقیّه و پنهان کاری 151
- 5 . بهره گیری از وسایل ارتباطی مناسب 153
- اشاره 154
- ز) معرفی مهم ترین وکیلان امامان علیهم السلام تا عصر غیبت صغرا 154
- 1. عبدالرحمان بن الحجاج 154
- 3. معلّی بن خُنَیس 155
- 2. محمد بن سنان 155
- 5. مفضّل بن عمر جعفی 156
- 6. علی بن یقطین 156
- 8. ابراهیم بن سلام نیشابوری 157
- 9. علی بن ابی حمزه بطائنی 157
- 10. زیاد بن مروان قندی 157
- 12. عثمان بن عیسی رواسی 157
- 7. عبدالله بن جُندَب 157
- 11. احمد بن ابی بشر سرّاج 157
- 16. فضل بن سنان 158
- 15. علی بن مهزیار اهوازی 158
- 17. هشام بن ابراهیم عباسی 158
- 14. عبدالعزیز بن المهتدی 158
- 19. زکریا بن آدم قمی 159
- 20. ابراهیم بن محمد همدانی 159
- 21. محمد بن الفرج 159
- 25. علی بن الحسین بن عبد ربّه 160
- 23. علی بن جعفر همانی 160
- 24. فارس بن حاتم قزوینی 160
- 29. احمد بن اسحاق قمی 161
- 27. ابراهیم بن مهزیار 161
- 28. عثمان بن سعید عَمری 161
- 30. محمد بن احمد بن جعفر القمی العطّار القطّان 162
- 32. ایّوب بن الناب 162
- 31. ابراهیم بن عبده النیشابوری 162
- چکیده 163
- اشاره 166
- وضعیت سیاسی، اجتماعی و فکری عصر غیبت 167
- اشاره 167
- الف) وضعیت سیاسی 167
- یکم. انتقال خلافت از سامرا به بغداد 173
- دوم. ظهور قرامطه 173
- چهارم. ظهور مهدی در شمال افریقا و تأسیس دولت فاطمی در مصر 176
- اشاره 179
- ب) وضعیت اجتماعی 179
- 2. اختلافات قومی و قبیله ای 180
- اشاره 181
- یکم. عیاشی و خوش گذرانی 181
- دوم. اسراف و تبذیرهای گسترده 182
- 1. پیدایی مکتب اشعری 184
- ج) وضعیت فکری 184
- اشاره 184
- 2. تدوین کتاب های روایی 185
- الف) آغاز غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 186
- تاریخ غیبت و چگونگی آغاز آن 186
- ب) شهادت امام حسن عسکری علیه السلام 188
- ج) تلاش حکومت برای یافتن امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 191
- د) اقدامات جعفر 193
- اشاره 193
- 1. نماز بر پیکر امام علیه السلام 193
- 2. ادعای امامت و جانشینی 194
- 4. تحریک حکومت برای دست گیری امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 194
- 3. ادعای ارث 194
- ه) داستان سرداب 195
- 5. توبۀ جعفر 195
- فلسفه غیبت 198
- اشاره 198
- 1. رازی از رازهای الهی 200
- 2. آزمایش و غربال انسان های صالح 201
- 3. ستم پیشه بودن انسان ها 203
- 5. آزادی از یوغ بیعت با طاغوت های زمان 203
- 4. آمادگی جهانی 203
- ویژگی های دورۀ غیبت صغری 205
- اشاره 207
- زمینۀ پیدایی فرقه های جدید شیعی بعد از رحلت امام عسکری علیه السلام 207
- اشاره 207
- اختلافات فرقه ای پس از رحلت امام عسکری علیه السلام 207
- 1. اعتقاد به امامت جعفر، پسر امام هادی علیه السلام 209
- 2. اعتقاد به امامت فرزند دیگری از امام عسکری علیه السلام 210
- 3. اعتقاد به استمرار امامت امام حسن عسکری علیه السلام 210
- 4. اعتقاد به امامت محمد بن علی، برادر امام حسن عسکری علیه السلام 211
- 6. اعتقاد به دورۀ فترت 212
- 5. اعتقاد به توقف در امامت 212
- اشاره 213
- اشاره 214
- 1. ابو عَمرو، عثمان بن سعید عَمروی 214
- الف) معرفی اجمالی نوّاب اربعه 214
- 2. محمد بن عثمان بن سعید عَمروی 220
- 3. ابوالقاسم، حسین بن روح نوبختی 223
- 4. ابوالحسن علی بن محمد سَمَری 227
- ب) ملاک های نصب نوّاب اربعه 230
- ج) چگونگی ارتباط نوّاب اربعه با شیعیان 233
- اشاره 235
- د) وظایف و مسئولیت های نوّاب اربعه 235
- 2. حفظ امام عجل الله تعالی فرجه الشریف از راه پنهان داشتن نام و مکان آن حضرت 237
- 3. سازماندهی و سرپرستی سازمان وکالت 237
- 4. پاسخ گویی به پرسش های فقهی و مشکلات عقیدتی 238
- 5. اخذ و توزیع اموال متعلق به امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 239
- 6. مبارزه با غالیان و مدّعیان دروغین نیابت و بابیت و افشای ادعاهای باطل آنان 239
- 7. مبارزه با وکیلان خیانت کار 240
- 8. آماده سازی مردم برای پذیرش غیبت کبری 241
- اشاره 242
- نصب وکیلان برای نواحی شیعه نشین در عصر غیبت صغری 242
- 1. ابوالحسین محمد بن جعفر اسدی کوفی رازی 244
- 2. ابوعبدالله بن هارون بن عمران همدانی 244
- 4. ابواسحاق، محمد بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی 245
- 3. محمد بن صالح بن محمدهمدانی 245
- 7. محمد بن شاذان بن نُعیم شاذانی نیشابوری 246
- 6. حسن بن محمد بن قطاه صیدلانی 246
- 5. قاسم بن علاء 246
- 8. عزیز بن زهیر 247
- 11. علی بن حسین بن علی طبری 247
- 9. قاسم بن محمد بن علی بن ابراهیم همدانی 247
- 10. ابوعلی بسطام بن علی 247
- 12. ابوهاشم، داود بن قاسم جعفری 248
- 14. حاجز بن یزید الوشّاء 248
- وکلای خائن و مدّعیان دروغین وکالت 248
- اشاره 248
- 13. حسن بن نضر قمی 248
- اشاره 249
- الف) خیانت و فساد در برخی از کارگزاران سازمان وکالت 249
- 1. واقفیه 250
- 3. فارس بن حاتم قزوینی، وکیل خائن امام هادی علیه السلام 252
- 4. عروه بن یحیی؛ سوزاندن و دزدی اموال امام عسکری علیه السلام 254
- 5. کار زشت وکیل امام عسکری علیه السلام 254
- 6. احمد بن هلال عبرتائی و احمد بن هلال کرخی 255
- 7. ابوطاهر محمد بن علی بن بلال بلالی 256
- 8. أبوجعفر محمد بن علی شلمغانی ابن أبی عزاقر 257
- 2. علی بن حسکه، قاسم شعرانی یقطینی، و محمد بن فرات 260
- ب) مدعیان دروغین وکالت و بابیّت 260
- 1. ابوعبدالله، احمد بن محمد سیّاری 260
- اشاره 260
- 3. حسن بن محمد بن بابا القمی 261
- 5. محمد بن نصیر النمیری الفهری 262
- 4. ابومحمد، الشریعی 262
- 6. ابوبکر محمد بن احمد بن عثمان البغدادی 263
- 7. اسحاق احمر و باقطانی 264
- 8. حسین بن منصور حلّاج 265
- 9. ابودلف محمد بن المظفر الکاتب 266
- وضعیت فکری و سیاسی - اجتماعی شیعه 268
- الف) وضعیت فکری 268
- ب) وضعیت سیاسی 269
- ج) وضعیت اجتماعی 271
- چکیده 272
- اشاره 276
- 1. شیعه پیش از غیبت کبری (از قرن یکم تا چهارم قمری) 276
- اشاره 276
- الف) تاریخ شیعه، نهضت ها و دولت های شیعی در عصر غیبت کبری 276
- 2. شیعه در عصر غیبت کبری 278
- 3. نهضت ها و دولت های شیعی در عصر غیبت کبری 280
- اشاره 288
- ب) مبارزات فکری و سیاسی علمای شیعه در عصر غیبت کبری 288
- 1. مبارزۀ فکری علمای شیعه در عصر غیبت 291
- 2. فقاهت شیعه و مراکز آن در عصر غیبت 292
- اشاره 293
- یکم. فقه و فقاهت در دوران حضور ائمه علیهم السلام 293
- 3. مراحل تکامل فقه و فقاهت شیعه 293
- دوم. فقه و فقاهت شیعه در دوران غیبت صغری 294
- سوم. فقه و فقاهت شیعه در دوران غیبت کبری 294
- 4. حوزه های علمیه و مراکز فقاهت شیعه در دوران غیبت کبری 295
- 5. مبارزه های سیاسی علمای شیعه در عصر غیبت کبری 298
- اشاره 298
- یکم. زمینه های فعالیت سیاسی 298
- دوم. مراحل فعالیت سیاسی و انواع آن در هر مرحله 299
- ج) دوره های مرجعیت دینی (علمی و سیاسی) شیعه در عصر غیبت کبری 301
- 1. نهاد مرجعیت و تداوم خط امامت و رسالت 301
- 2. مراحل و دوره های مرجعیت 303
- اشاره 305
- د) مدعیان مهدویت و بابیّت 305
- 1. عبیدیان 307
- 2. حاکم بأمرالله 308
- 3. محمد بن تومرت 308
- 6. عباس الریفی 309
- 7. الرجل الجبلی 309
- 8. ملا عرشی کاشانی 309
- 5. بابا اسحاق 309
- 14. شیخ زادۀ کردستانی 310
- 13. شیخ مغربی 310
- 12. مغربی 310
- 11. محمد جونپوری هندی 310
- 10. شیخ عبدالقدیر بخارائی 310
- 18. شیخ سعید یمانی 311
- 19. سودانی 311
- 17. سنگالی 311
- 16. بنگالی 311
- 15. عبدالله العجمی 311
- 20. صومال 312
- 21. علی محمد شیرازی 312
- 22. قادیانی میرزا غلام احمد 313
- چکیده 314
- اشاره 317
- الف) سیرت 317
- 1. عصر غیبت 317
- اشاره 317
- یکم. آگاهی از وضعیت و احوال شیعیان 318
- دوم. حفظ و نجات شیعیان از گرفتاری ها و شر دشمنان 318
- سوم. حضور در میان مردم 319
- چهارم. حضور همیشگی در مراسم حج 320
- پنجم. دستگیری درماندگان، راه یابی گم شدگان، شفای بیماران دور از علاج، ... 320
- یکم. سیرت تربیتی و اخلاقی 321
- دوم. سیرت اجتماعی 322
- سوم. سیرت سیاسی 324
- چهارم. سیرت اقتصادی 327
- پنجم. سیرت علمی 329
- ششم. سیرت قضایی 330
- هفتم. سیرت احیاگری 331
- هشتم. سیرت نبوی و علوی 332
- نهم. سیرت فردی 333
- دهم. سیرت مدیریتی 336
- 2. دعاها و نمازها 339
- 1. روایت ها و احتجاج ها 339
- ب) آثار 339
- اشاره 339
- 4. توقیعات و بیانات 340
- 3. زیارات 340
- چکیده 342
کتاب ها، دانش ها، جنگ افزار و آن چه را امت اسلامی بدان نیازمند بود، به وی سپرد و به او وصیت کرد که هر گاه مرگ پدرش؛ یعنی امام هادی علیه السلام فرا رسید، همۀ آنها را به برادرش جعفر بسپارد.
این گروه امامت امام حسن عسکری علیه السلام را قبول نداشتند و می گفتند که پدرش او را جانشین خود قرار نداده بود، بلکه محمد بن علی امام یازدهم بود و بعد از او جعفر امام شد.
2. اعتقاد به امامت فرزند دیگری از امام عسکری علیه السلام
این گروه نیز به چهار دسته تقسیم شدند:
یکم. برخی بر این باور بودند که امام حسن عسکری علیه السلام پسری داشت که او را علی می خواند و امر امامت را به او وصیت نموده بود. بنابراین، علی بن حسن امام دوازدهم و مهدی قائم است.
دوم. عده ای گفتند: پسری پس از هشت ماه بعد از رحلت امام عسکری علیه السلام متولد شد که او امام دوازدهم بوده است.
سوم. گروهی معتقد شدند که از امام حسن عسکری علیه السلام پسری به یادگار مانده که به امر خداوند هنوز متولد نشده و او در رحم مادری قرار دارد و هیچ مانعی ندارد که صدها سال در رحم مادر باشد و سپس به امر خداوند متولد گردد.
چهارم. برخی نیز گفته اند: بعد از حسن بن علی علیه السلام فرزند او به نام محمد امام بود که در روزگار خود ایشان زندگی کرد، سپس مرد و بعد زنده خواهد شد و قیام خواهد نمود. او امام منتظر است.
3. اعتقاد به استمرار امامت امام حسن عسکری علیه السلام
پیروان این عقیده نیز به دو گروه منشعب شدند:
یکم. گروهی گفتند: حسن بن علی علیه السلام زنده است و مهدی، منتظر و قائم است؛ چون که او هیچ فرزندی ندارد، امام غایب و زنده است، چرا که زمین نباید از حجّت خالی باشد.