تاریخ عصر غیبت صفحه 238

اموال امام را نگاه می داشتند. این شبکه و یا سازمان پنهانی وکالت با درگذشت امام عسکری علیه السلام هم چنان با سرپرستی نوّاب اربعه پویا ماند.

آنان در این مسئولیت بزرگ وظیفه داشتند که سازمان وکالت را از نفوذ دشمن به دور دارند تا دشمن با وارد شدن در سازمان، وکیلان و مسئول سازمان (سفیر) را نتواند بشناسد و این راه ارتباطی میان امام و شیعیان را قطع کند. گاهی برای این هدف خود امام عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز به کمک آنان می شتافت. برای نمونه، آن گاه که عبیدالله بن سلیمان، وزیر معتضد، خلیفۀ عباسی، به درون تشکیلات سازمان وکالت رخنه کرد تا با ارسال وجوه شرعی به یکی از وکیلان حضرت، آنان را شناسایی کند، ناحیۀ مقدسه توقیعی صادر فرمود که هیچ یک از وکیلان تا زمانی از مردم وجوهات نگیرند. ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عَمروی این فرمان امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را به وکیلان رساند و بدین وسیله، توطئه وزیر نقش بر آب شد.(1)

4. پاسخ گویی به پرسش های فقهی و مشکلات عقیدتی

پاسخ گویی به پرسش های دینی و مشکلات عقیدتی و رفع شبهات دیگر از وظایف مهم نوّاب اربعه بود. آنان گاهی ناچار می شدند برای این منظور از دیدارهای پنهانی خود با امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف پرده بردارند.(2)

گاهی توقیعی از ناحیۀ مقدسه ارائه می دادند تا شبهه ای برطرف شود(3) و گاهی هم پرسش های فقهی و مسائل مستحدثه شیعیان را به پیش گاه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می رساندند و پاسخ آن را دریافت و به شیعیان ابلاغ می کردند، مانند پرسش های اسحاق بن یعقوب(4) و نیز پرسش های مردم قم که توسط محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری به چهارمین سفیر و نایب خاص حضرت ابوالقاسم، علی بن محمد سَمَری تحویل داده می شد و از ناحیۀ مقدسه پاسخ آنها را ابلاغ می فرمود.(5) گاهی هم در مناظره، استدلال

1- الکافی، ج 1، ص 525.
2- کمال الدین و تمام النعمه، ص 440- 441.
3- شیخ طوسی، الغیبه، ص298 - 299.
4- طبرسی، اعلام الوری، ص 452- 453.
5- شیخ طوسی، الغیبه، ص359 - 366.